Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is een appel aan ondernemers om meer te doen dan zich aan de wet te houden en geld te verdienen. En zich bijvoorbeeld bovenwettelijk in te spannen voor het milieu of dierenwelzijn of kinderarbeid. Sommige liberale economen vroegen zich al af waarom bedrijven dat zouden moeten doen, anders dan om er geld in een bepaald marktsegment mee te verdienen of acceptatie van een merk of vestiging voor te krijgen.Mischien om dat de nationale staat niet altijd meer de macht heeft zaken te regelen. Zodat het bedrijfsleven er maar voor moet zorgen dat de wereld op lange termijn doordraait.In een NWO blad over ethiek, onderzoek en bestuur wordt het MVO-beleid naar aanleiding van een Tilburgse studie op de pijnbank van de filosoof Immanuel Kant (die inderdaad in de 18e eeuw in het Pruisische Koningsberg werkte, maar het in het artikel afgedrukte standbeeld kan hedentendage onmogelijk in Koningsberg staan, het was de redactie blijkbaar ontgaan dat dat nu Kalingrad heet, maar dat terzijde).
Kant beredeneerde dat ons moreel oordeel over gedrag niet van het resultaat afhangt, maar door de intentie. Auteur Dubbink geeft het voorbeeld van de man die het dochtertje van zijn baas in het kanaal ziet spartelen. Springt hij er in om haar te redden dan vinden we dat moreel goed, zelfs als het niet lukt en het kind verdrinkt. Is zijn intentie niet het redden maar het daarmee verbeteren van zijn kansen op salarisverhoging, dan keuren we dat af, ook als de redding slaagt.
En zou je als overheid niet naar de uitkomsten van het MVO beleid moeten kijken. We meten teveel de 3 P's en kijken te weinig naar de intentie. Dat frustreert bedrijven die oprecht moreel handelen maar (bv. in hun marktsituatie) geen opzienbarende resultaten kunnen tonen. Zo worden bedrijven en consumenten cynisch over MVO en sterft het een zachte dood.
Tja, daar lijkt wat voor te zeggen. Maar of het zo gaat werken? MVO lijkt ook ingegeven doordat de politiek hier maar lastig tot wetgeving kan komen die effectief kinderarbeid in Laos voorkomt, of zelfs iets aan het Nederlandse milieu te doen. Maar men wil wel resultaten zien. Dan kun je weinig anders doen dan die resultaten meten, net als het schoolrapport niet alleen kan bestaan uit cijfers voor vlijt en gedrag. Maar een goede waarschuwing is het wel: wie een beroep doet op moreel handelen moet een moreel gesprek houden, niet het cijferfetisme van de beurs na-apen.
NWO Ethiek, beleid, bestuur 2010-1: MVO-beleid kan beter
Consumenten zouden moe kunnen worden van alleen de cijfers, “weer een beste van de klas notering”, (in plaats van het opnieuw laden van de sterke reputatie, wordt het dan een aan deflatie onderhevige impact van de notering). Gelukkig wordt door de meeste bedrijven die actief zijn met MVO het doel / activiteit(en) benadrukt, mede dankzij internet goed mogelijk. Gelukkig investeert een Rabobank ook al jaren in MVO, en wordt de afdeling steeds groter. Het is meer onderdeel van de moderne business net als adverteren, wat levert dat op? Misschien vindt er wel een verschuiving plaats van advertentie-budget naar MVO-budget. En grote bedrijven laten zich natuurlijk door onafhankelijke rating agencies scoren t.a.v. MVO.
BeantwoordenVerwijderenMaar dan het volgende, volgens mij is er vreemd genoeg nog wel eens een gat in de communicatie over MVO naar consumenten versus de intenties /activiteiten en/of resultaten van organisaties. Zou dat kunnen zijn omdat organisaties het beeld dat de consument heeft niet te veel willen verstoren (als het beeld met de werkelijkheid een te grote discrepantie vertoont zou men zelfs kunnen schrikken), of is het een gebrek aan kennis over communicatie over MVO, of wil men eerst meer ervaring opdoen (de impact van de MVO activiteit is misschien nog te onbekend), of organisaties zouden het defensief kunnen gebruiken, of zou de fit met standaardisatie processen lastig zijn, of het dilemma dat een hoge consumptie per definitie onduurzaam is en er nog een wereld te winnen is met (product en marketing) innovatie (naast hoog scoren in de omzet, toch ook het benadrukken van een gematigd groen gedrag)?
Het zou denk ik wel passen in een Kantiaanse visie waarin de moraal centraal staat dat je dat (MVO) gewoon doet en daar niet mee te koop loopt of het doet voor public relations. Nee gewoon omdat het hoort.
BeantwoordenVerwijderen