In deze mini-serie over risico constateerden we afgelopen dagen en blogs dat door de GLB Hervorming boeren deels van een stabieler inkomen uit directe overheidssubsidies krijgen en deels een onstabieler inkomen uit de markt. Het totale inkomen zal lager liggen en onduidelijk is of dat stabieler zal zijn.
Zou dat het in eerste instantie het geval zijn dan leidt -zo wil althans de theorie- die stabiliteit tot aanpassingen bij ondernemers. De gedachte is dat ondernemers net als beleggers kiezen voor een bepaald rendement en een bepaalde hoeveelheid risico. Wie wat meer risico neemt, krijgt gemiddeld een wat hoger rendement (aandelen TomTom en consumptieaardappelen leveren meer rendement op dan staatsobligaties en granen) maar je loopt ook wat meer risico. Er is dus een afweging tussen rendement en risico.
Uit die theorie volgt dus dat wie verzekerd is van een grotere stabiliteit van een deel van zijn inkomen (dat uit subsidies) zal kiezen voor meer risico in de rest van zijn onderneming. Dan blijft de gewenste rendement/risico verhouding gelijk. Dat noemen we dus het verzekeringseffect (insurance-effect).
Onduidelijk is hoe groot dat effect is. Sommigen vinden het moeilijk voorstelbaar dat het bestaat, want je hoort boeren nooit tegen elkaar zeggen: doe mij volgend jaar maar een hectare meer uien, want ik wil wel wat meer risico lopen. Alhoewel - het omgekeerde ('te risicovol') soms wel aan de koffietafel wordt verteld. Voor gedragswetenschappers als economen is dat overigens geen argument - die stellen wel vaker gedrag vast dat mensen zelf niet zo ervaren. Zo stond van de week in de krant dat nu ook bij mensen net als in de natuur is aangetoond dat mannen die vermoeden dat hun kind door een ander is verwekt, nog minder voor hun kind zorgen dan voor hun vermoedelijk eigen kinderen. Ook dat zullen mensen niet snel zeggen, maar blijkbaar handelen ze (onbewust of zonder het toe te geven) wel zo.
In de praktijk geldt verder dat het verzekeringseffect wordt tegengewerkt door het vermogenseffect, dat komt morgen aan de orde.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten