stikstof en voedselsystemen

 Op Foodlog loopt een hele discussie over verkeerd gehanteerde frames en journalistiek in de stikstofcrisis. Ik werd gisteren gevraagd een duit in het zakje te doen.  Mijn brijdage:

Het ontbreekt volstrekt aan de visie op de Plaats en Toekomst van de Agrosector in dit land. Met een antwoord op 2 essentiële vragen:
1. Is na 75 jaar kostenbeheersing en lage voedselprijzen (dank boeren, dank alle boerenzoons en landarbeiders die wat anders gingen doen en dit mogelijk maakten via mechanisatie en schaalvergroting) het echt nodig om die aanpak door te zetten (kunnen we nog een keer extra een stedentrip via Schiphol maken) of moeten we de innovatie niet veel meer richten op de uitdagingen van nu: klimaat, biodiversiteit, gezonde leefstijl. Wat overigens ook een Europese vraag is, maar daarin kunnen we met onze innovatie voorop lopen.
2. Wat is de plaats van de landbouw in de Nederlandse metropool met enerzijds een sterke concurrentiepositie in de afzet van producten en anderzijds een slechte concurrentiepositie rond productiefactoren als grond en emissieruimte.

Omdat hierover geen gedeelde visie bestaat, vinden partijen geen gezamenlijk toekomstperspectief en waar er geen wil is, worden tal van weinig steekhoudende argumenten en frames de wereld in geslingerd.
We kunnen inderdaad wat leren van de Staatscommissie (Regie op ruimte heeft voor zoiets gepleit maar dat sloeg niet aan). Ik denk niet dat de scheidslijn bij Maastricht en MacSharry ligt maar bij Braks zijn interimwet. Toen werd duidelijk dat het gezamenlijk perspectief van overheid en sector over het doel van Sicco Mansholt (productiviteitsverhoging en exporteren) tot een einde kwam en de overheid het maatschappelijk belang in plaats van het sectorbelang ging omarmen. Of liever gezegd: dat sectorbelang en maatschappelijk belang uit elkaar gingen lopen. Gevolgd door decennia niet doorpakken in het mestdossier of bij het vervangen van melkquota door emissierechten: korte termijn gewin voor boeren, belangenbehartigers en politici, lange termijn ellende voor boeren die zekerheid willen.
Verder is er bij veel partijen best de wil te veranderen op basis van bovenstaande punten, maar boeren en consumenten gaan het voedselsysteem niet veranderen en de grote partijen zitten met internationale concurrentie op prijs. Na 75 landbouwbeleid is het dus echt tijd voor voedselsysteembeleid. (Maar dat roep ik al een tijdje)