ruilverkaveling in kabinetsvorming

Het blad Binnenlands Bestuur had dit weekend een mooi schema over de ruilverkavelingen die in de loop der tijd hebben plaatsgevonden rond de thema's natuur en milieu. (zie figuur hiernaast).

De indelingen lijken, zo stelt auteur Kristian Mennen, erg afhankelijk van hoe de maatschappij en vooral de lobbyclubs tegen een issue aankeken. Natuur en milieu vielen eigenlijk nooit onder 1 departement, wat best gek is. 

Natuurbeleid begon met de Jachtwet, de Vogelwet en de Boswet en dat werd verwant gezien aan landbouw, wat begon als onderdeel van Binnenlandse Zaken. En ging vervolgens mee toen Landbouw een zelfstandig departement werd (in 1935).  Maar inmiddels zagen maatschappelijke en wetenschappelijke organisaties Natuur als iets wat van "unieke wetenschappelijke waarde" was. En zo ging OKW (Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen) belang stellen in het onderwerp. Het leidde er zelfs toe dat in 1929 de verschillen van inzicht tussen de twee departement zover opliepen dat ze beide een wetsvoorstel voor een natuurbeschermingswet voorbereidden. In 1946 ging Natuur over naar OKW, maar Staatsbosbeheer bleef als uitvoeringsorganisatie bij LNV. - ook niet echt slim. OKW werd in 1965 opgesplitst en in de ruilverkaveling ging natuur naar CRM (cultuur, recreatie en natuur). In 1982 moest een overheveling naar LNV de twisten tussen natuur en landbouw beslechten, hoewel de Kamer zijn zorgen had of natuur en openlucht recreatie het als "immaterieel belang" niet zou afleggen tegen de materiele van landbouw en visserij. De regering beloofde dat het een 'herkenbare organisatorische eenheid" zou blijven.

In het zelfde jaar werden Ruimtelijke Ordening en Milieuhygiëne onder 1 dak gebracht in VROM. Tot die tijd was het onderdeel van Vomil, en dus ingedeeld bij Volksgezondheid. Het beleidsterrein was daar pas in 1971 verschenen, voor die tijd was milieu (aandachtsgebied van de Vereniging tegen water, bodem- en luchtverontreiniging) niet erg in beeld bij de natuurbeschermers. De Stichting Natuur en Milieu is pas van 1972. Milieu begon als een volksgezondheidsthema, rond gifproblemen (Lekkerkerk etc.). Maar het sneeuwde wel wat onder ten opzichte van Volksgezondheid.

Ben benieuwd hoe dat verder gaat met deze formatie. 

Bron: "Ruilverkaveling op Natuur en Milieu in: Binnenlands Bestuur 16.4.2021