Boer zoekt buitenland

 Het was hier afgelopen dagen rustig, want ik had de handen vol aan een PC crash. Als er dus komende dagen nog wat fout gaat in de agenda, dan is duidelijk waarom. Enfin, we starten weer op.

Donderdagavond bekeek ik dus tegen mijn gewoonte in Yvonne Jaspers die haar oude date-koppels meeneemt naar het buitenland met boer Bertie aan het stuur. Ik was nooit zo gecharmeerd van het dating programma maar deze uitzending was zeer instructief. Een stel uit de gladiolenteelt ging naar Oost-Duitsland. We leerden dat de gladiolenteelt  in gevaar komt want bij 35 graden in augustus verkleuren puntjes van bladeren bruin en wordt de handel afgekeurd. Ze werden geconfronteerd met een Nederlands-Duitse wijnbouwster die juist garen leek te spinnen bij klimaatsverandering en meer warmte: ze maakte nu ook een goede rode wijn, en Duitse consumenten lijken de Duitse rode wijn te hebben ontdekt. Ze deed ook niet meer aan schaalvergroting hoewel anderen haar wijnbergen te koop aanboden. Ze ging eerder voor verkleining met haar focus op een bio-kwaliteitswijn. Terwijl de gladiolenman ooit na de Wende emigratie had overwogen vanwege de grote oppervlaktes in Duitsland.

Indringender voor de landbouwpolitiek werd het nog bij een geitenboer van Noord-Hollandse origine, wat je aan zijn huis van mijlen ver kon zien.  Die bleek met zo'n 3000 geiten de grootste geitenhouder van Duitsland te zijn, maar haastte zich om uit te leggen dat er verschillende collega's in Nederland veel groter zijn en soms wel 7000 a 8000 geiten melken. Hij meldde een lagere kostprijs in Duitsland: stro was er goedkoper, hij kreeg geld voor zijn mest en wijzende op de ruimte om hem heen wees hij op weinig ziektedruk. Maar hij had wel een nadeel ten opzichte van de Nederlandse geitensector: ondanks de grote vraag naar die kaas in Duitsland ontbrak het aan een goede afzetstructuur en efficiënte zuivelfabriek. Een mooie illustratie van de clustervoordelen in Nederland die -met schaalgrootte- de hogere kostprijs in de houderij blijkbaar goedmaken (en waarbij door vestigingsverboden weinig nieuwkomers zijn).

De broer van de geitenhouder zat inmiddels in de Duitse politiek en dat weerhield hem niet de Nederlandse boeren even zijn waarheid te in te peperen. De waarheid van de geslaagde emigrant: Hij had vroeger de keuze om in Noord-Holland te blijven en wat anders te gaan doen of in Duitsland boer te worden. Iedereen heeft die keuze, en probeer niet het onmogelijke. De druk in Nederland is te groot en inmiddels moet je naar de Balkan of Roemenië. Hij stelde dat de Nederlandse overheid altijd meer voor boeren heeft gedaan dan de Duitse, maar dat ook die overheid naar de wensen van het volk luistert en dat het nu dus gaat veranderen. En dat je op het Malieveld uiteindelijk dis niet gaat winnen. Jaspers vroeg zich af welke boeren er nu nog zouden blijven kijken... Maar goed om zo de discussie wat aan te wakkeren, mijn respect voor het programma nam toe: het was een journalistiekere uitzending dan ik van het romantische format had verwacht.  Verplichte kost gevolgd door discussie for farmers zou ik zeggen.