Koningsdag en Mansholt in 1946

Koningsdag 2020. Fokke en Sukke sturen de Koning een touw, blinddoek en ontbijtkoek, zo zag ik in de NRC. Doet denken aan het oude defilé op Soestdijk. Er waren tijden dat de Koning iets gaf bij een bezoek. Zo kreeg de nog jonge ZLM van Z.M. Willem III die de Zeeuwsche Landbouw Maatschappij in 1851 bezocht, een mooie zweep en een Engelse volbloed hengst. Van die rijzweep had men veel plezier, het werd de hoofdprijs van een ringrijderij te Zierikzee. Maar met de hengst The Farmers' friend zat men nog jaren verlegen. Ik weet niet waarom maar vermoedelijk was juist de Belgische hengst in opkomst.
Ik las dat bij het bladeren in een dun boekje dat verslag doet van het eeuwfeest van die ZLM. Uit 1946 toen men 3 dagen feestvierde. Drie jaar te laat, maar in 1943 paste het niet, de Duitsers hadden de macht overgenomen in de ZLM. HM de Koningin (Wilhelmina) kwam ook. ze kreeg een boek.
Interessant voor de landbouwhistorici is de toespraak van de Minister van Landbouw, Sicco Mansholt die de tentoonstelling kwam openen. Hij werd vooraf gegaan door de voorzitter van de ZLM, ir. M.A. Geuze (die decennialang een grote naam zou opbouwen). Geuze memoreerde de offers van Zeeland in de oorlog en concludeerde onder bijval "De overheid is geen goed psycholoog. zij is als de geestelijke die het Evangelie wil verkondigen aan de allerarmsten en vergeet dat zijn broodsgebrek hebben". Ofwel, kon er geen schadevergoeding komen.
De Minister repliceerde in zijn toespraak dat hij de noden kende, maar dat de overheid geen geld had, en inflatie was al helemaal niet de bedoeling om de handel weer op gang te krijgen. Hij beloofde wel naar wegen te zoeken. Interessant is dat hij volgens de verslaggever"beklemtoonde nog dat voor alles arbeidsproductiviteit nodig is, willen we onzen uitvoer terugwinnen en weer kunnen concurreren op de internationale markt; thans is het prijsverschil nog enorm". 
Waarmee weer maar eens geïllustreerd is dat het Nooit meer honger frame onjuist is, het ging om internationale handel, concurrentiekracht, arbeidsproductiviteit, modernisering.

Nic J. Karhof: 100 jaar ZLM - Flitsen en indrukken van het Eeuwfeest. Uitgave Boekhandel Van der Peijl Souburg.