Zware industrie

Eerder dit jaar signaleerde ik het boek van Michel Houellebecq: Serotonine. Op basis van een recensie van de NRC.  Inmiddels heb ik het gelezen, ondanks het feit dat na een politiek relletje vanwege een recensie van het werk van de auteur door de FvD voorman, het boek als boreaal moet worden weggezet.
Het is ook niet mijn wereldbeeld, maar het is knap geschreven. Dat geldt in ieder geval ook voor de passages uit het leven van de ambtenaar ik-persoon over zijn werk voor met Ministerie van landbouw in Parijs. Hij houdt zich eerst bezig met marketing van een Normandisch streekkaasje aan D-Day toeristen, maar schuift dan op naar lobbyen in Brussel omdat daar de macht ligt.
De apocalyps gaat naar een hoogtepunt bij een goed opgeleide grootgrondbezitter die toch met zijn honderden koeien niet rond kan komen. De ik-persoon legt deze bevriende boer nog eens uit dat er een sterke structurele ontwikkeling in de landbouw plaats vindt en er nog veel bedrijven zullen verdwijnen. Dat draagt overigens eerder bij aan de ondergang van de boer en de ik-figuur dan dat het goed doet (pagina 213): "Af en toe wordt er een fabriek gesloten en een productie-eenheid naar het buitenland verplaatste, laten we zeggen dat er zeventig arbeiders worden ontslagen, dan krijg je een rapportage op BFM, er is een stakingswacht, ze steken autobanden in brand, er zijn een paar plaatselijke politici die in beweging komen, nou ja het levert een actueel onderwerp op, een interessant onderwerp, met krachtige visuele haakjes, de metaalindustrie of de ondergoedindustrie dat is echt andere koek, daar kun je helden aan ophangen. Maar hier, nou ja, hier heb je honderden boeren die het bijltje er bij neergooien. [..] Of die een kogel door hun kop jagen, beaamde ik. Het aantal boeren is in Frankrijk de laatste vijftig jaar drastisch gedaald, maar het is nog niet genoeg gedaald. Het moet nog met de helft of tweederde omlaag om op Europees standaard niveau te komen, het standaardniveau van Denemarken en Nederland - nou ja, ik zeg dat omdat we het over melkproducten hebben, voor fruit zou het Marokko of Spanje zijn.. Nu zijn er iets meer dan zestigduizend melkveehouders; over vijftien jaar zijn er volgens mij nog twintigduizend over. Kortom, wat er op dit moment met de Franse landbouwsector gebeurt is een gigantisch sociaal plan, het allergrootste sociale plan van deze tijd, maar het is een geheim, een onzichtbaar sociaal plan, waarin mensen individueel verdwijnen, ieder in zijn eigen hoekje, zonder dat het ooit stof oplevert voor een item op BFM..  [...] Als we eenmaal op het Europese standaardniveau zitten hebben we nog steeds niet gewonnen, dan staan we zelfs vlak voor de definitieve nederlaag, omdat we dan pas echt in contact staan met de mondiale markt, en de slag om de mondiale productie niet gaan winnen".  
Over dat laatste valt de twisten (wat moet je dan met die grond: bos of extensieve rundvleesproductie waarin de kuddes 1 keer per jaar bij elkaar worden gedreven?) maar verder is de analyse spot on, en ik vrees dat de nodige lezers van het boek zich vervolgens bij de gele hesjes hebben gevoegd. De roman is wat dat betreft helemaal in de tijdgeest.
Mooie constatering ook op pagina 193: "De landbouw is een zware industrie, waarin een fors productiekapitaal wordt geïnvesteerd voor een geringe of afwezige opbrengst".