Japanse zelfrijdende tractor

Het tweede bedrijfsbezoek (zie de blog van gisteren) betrof IDO Agricultural Corporation. We werden ontvangen op de nieuwe rijstdrogerij door een van de overlevenden (zijn traktor was door de tsunami omver geworpen, maar hij had het overleefd). Schuin tegenover de silo's was een half rijstveld veranderd in een nieuwe begraafplaats. Het dorp was duidelijk zwaar getroffen.
Een groep van ca. 10 boeren had na de ramp de onderneming opgericht. Er was fors ruilverkaveld (hoewel de rijstpercelen van grofweg een ha toch traditioneel aandoen, in de demonstratie door het landbouwkundig onderzoek van de zelfrijdende tractor (foto) moest er wel erg vaak gedraaid worden). Vanwege het arbeidstekort in de vergrijzende landbouw (en in deze streek door de verliezen extra problematisch) was men overgeschakeld op rijst droog zaaien in plaats van uitplanten. Verder veel groenten in het bouwplan, met een prijswinnende groene ui.
Door de vergrijzing zet Japan fors in op robotisering, ook in de landbouw. Waarom daar dan een zelfrijdende trekker voor gemaakt wordt in plaats van kleinere en lichtere robots die de grond minder verdichten, bleef wat onduidelijk.
Het deed me denken aan de induced innovation theorie van Hajami en Ruttan. Die aangaf dat innovatie plaats vindt op de beperkende factor: in de VS in het verleden arbeidsschaarste (de werknemers moesten uit Europa komen) wat de McCormicks en anderen verleidde tot uitvindingen in de mechanisering. In Japan was er veel arbeid en de grond schaars, wat leidde tot opbrengstverhogende innovaties rond water en grondgebruik, Sommige technieken die duur waren en arbeidsbesparend werden zelfs afgeschaft. Het kan verkeren: vooralsnog werken de Amerikanen met Mexicanen en andere immigranten (en hebben nog weinig melkrobots), terwijl de Japanners nu proberen te robotiseren vanwege arbeidstekorten. Maar het blijft dus opgewekte innovatie.