Pagina's

zondag 1 april 2018

liberale democratie

Zo'n reisje naar de VS is in ieder geval ook een mogelijkheid om de bladen bij te lezen, dat doodt de tijd op het vliegveld. Uit een recensie in The Economist van 17.3.2018 begrijp ik dat ik eigenlijk een boek zou moeten lezen, dat van Yascha Mounk - The people vs democracy, Harvard University Press.
Zijn punt is dat liberal democracy eigenlijk een tegenstelling is: liberaal gaat over de macht aan het individu om te doen wat hem goed denkt en democratie over de macht van het volk, de meerderheid om een ander iets voor te schrijven. En die twee kanten komen steeds meer in botsing.
Oorzaak volgens Mounk: it's the economy stupid. Sinds 1985 is er geen groei van de economie meer voor de gewone man. Terwijl het inkomen de 25 jaar ervoor verdubbelde. Liberale elites verklaren dat uit de globalisering. Populisten zien het als een samenzwering van die elite (die er nog wel fors op vooruit gegaan is) die door lobbyen, netwerken/vriendjespolitiek en technocratische expertise de wetten zo naar zijn hand weet te zetten dat de gewone man wordt kaalgeplukt.
En daarnaast is er internet, waarbij de sociale media het makkelijker maken, al of niet door rondstrooien van fake news en samenzweringstheorien, om vooral gelijkgestemden op te zoeken en zich samen af te zetten tegen anderen..Politieke ondernemers zoals Trump en Grillo (It) spelen daar op in.
Dat laatste signaleert vandaag in de NRC ook Niall Ferguson (het plein en de toren heet zijn boek). Hij vergelijkt het met de opkomst van de boekdrukkunst die de huidige polarisering verdacht veel vindt lijken op die van de 16e eeuw. Waarbij de protestanten en katholieken en anderen elkaar in de haren vlogen. Heksenjachten en beeldenstormen. Maar er zijn ook overeenkomsten met de robber barons: Standard Oil was ooit geliefd om dat het verlichting bracht. Na machtsmisbruik werd het opgesplitst, een maatregel van de elite. De populisten kiezen vaak voor nationalisering, zoals bij de spoorwegen.
Overigens meldt The Economist van dit weekend dat het best meevalt met de mediane inkomens in de VS. Als je niet de CPI index neemt maar die van het CBO die corrigeert voor kleiner gezinsgrootte, snellere substitutie en inkomen na belasting, dan zou het inkomen niet gelijk zijn gebleven maar 50% gestegen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten