boeren met ontzag

In december verscheen het pamflet "Boeren met Ontzag" van Wim Schippers. Een interessant en vlot geschreven boekje over hoe het verder zou moeten met de landbouw. De auteur heeft als pionier op het getransformeerde familiebedrijf in het Buytenland van Rhoon geboerd, waar inmiddels een volgende generatie (middels een jongere neef) het multifunctionele boerenwerk al weer een tijdje overgenomen heeft, zo begrijp ik uit de colofon. Hij redeneert vanuit een Bijbelse traditie. Dat brengt hem tot het centraal stellen van vruchtbaarheid en veel zorgen rond de bodemvruchtbaarheid en biodiversiteit. Die verpesten we door chemie, drijfmest en teveel streven naar maximale in plaats van optimale opbrengsten. Dat moet dus anders, en het antwoord ligt in de korte keten die de gemeenschap tussen boeren en consument herstelt en meer waarden dan de puur financiële tot uiting brengt. Terug ook naar het landschap van voor 1950, althans als het gaat om biodiversiteit. Terecht worden vanuit deze optiek ook een aantal problemen (zoals Kunnen we dan de wereld wel voeden?) aan de kant geschoven.
Een mooi geschrift, en goed dat dit soort boekjes vanuit de praktijk wordt gemaakt.
Er is weinig om op tegen te zijn, hoewel ik niet weet of  de afname van het aantal boeren en het aantal grutto's en andere vogels in 1 grafiek een nuttige vergelijking is. En wat dan erger is: de decimering van het aantal boeren of het aantal boerenvogels; het aantal melkboeren is ook niet meer wat het was, maar of dat nu zo'n ramp is? - we hebben er veel mensen in de recreatie-business voor teruggekregen. (en ik zou niet durven beweren dat in de multifunctionele landbouw arbeidsproductiviteit geen rol speelt, ook daar wordt de combine steeds groter en die rijdt bij een oogst van 7 ton per ha ook nog eens sneller dan bij 10 ton per ha).
Maar al met al dus lof al was het maar vanwege de mooie manier waarop gedocumenteerd is dat de industrialisering van de landbouw niet van vandaag is maar minstens uit de jaren 50 stamt. Zo komt het nog goed met de ontwikkeling van de Albrandswaard, zou ik zo denken. Hier is de website, en daar kan het boekje besteld.