suikerbieten, gist en heroine.

Mijn aandacht valt de laatste tijd op synthetische biologie. Daarvan worden de voordelen aangeprezen. Een onvermoede is de decentralisatie van de heroïne-productie en daarmee verminderde maffia-activiteiten in de drugssmokkel.
Onderzoekers proberen al een tijdje het proces van de papaver (die dat als afweermechanisme doet) na te doen met enzymen en bacteriën die ze daartoe muteren in een specifieke gist. Alleen misten ze nog steeds een stukje van de puzzel (voor kenners: S-reticuline). En die is nu gevonden, In het genoom van suikerbieten nog wel. Als ze dat aan de gist weten te koppelen die ze al hebben, dan kunnen we uit suiker morfine gaan maken, en nog wat andere nuttige spullen waaronder papaverine. En wie weet, zo suggereert The Economist, komt dat gist gewoon voor de drugsfabricage in de eigen keuken beschikbaar. Blijft ongetwijfeld illegaal, maar controleer het maar eens.
Stout idee: oude varkensstallen en loodsen in Brabant hebben al een goede concurrentiepositie in de drugsmarkt, volgt in komende decennia het westen van de provincie? De opheffing van de suikerquota helpt in ieder geval aan grondstof.

The Economist: Synthetic Biology - Only Connect. 23.5.2015

cooperaties in Parijs

Weinig blogs deze week, ik was reizende. In Vlaanderen spraken we over verduurzaming - een mooie paneldiscussie waar ik als Hollander aan mee mocht doen. En in Parijs congresseerden we over coöperaties. Met een fraaie key note van prof. Mike Cook uit  Missouri. Hij stelde ons onderzoekers een lijstje vragen als toekomstige onderzoeksagenda. Zoals:

• waarom leven sommige coöperaties zo lang ?
• waarom zijn we zo kritisch op zeer succesvolle, grote coöperaties (als zouden ze teveel IOF zijn)
• wat weten we eigenlijk van de factoren die bijdragen aan succes van coops, zouden we niet veel meer van de leden van die coops moeten weten?
• waarom zijn er niet meer vrouwelijke bestuurders van coöperaties (in de westerse wereld) ?
• hoe belangrijk is het concept van de zingeving, de purpose van de cooperatie, die nog voorafgaat aan de missie en strategie
• hoe kun je als cooperatie vraag en aanbod bij elkaar houden, bij open lidmaatschap, Moet je dan rijk genoeg zijn om overcapaciteit te hebben?
• wanneer heeft een cooperatie eigenlijk economisch en sociaal zin? wanneer is een andere ondernemingsvorm superieur ?
• wat weten we eigenlijk over de oprichtingsfase van de cooperatie, vooral die kritische fase voorafgaand aan de notaris? Hoe krijg je mensen enthousiast?
• wat weten we van de voorkeuren van de boerenleden ?
• i.t.t. bij IOFs zouden bestuursleden bij coops sneller roteren, is dat wel zo handig ?

En verder riep prof. Cook op tot veel minder nadruk op oordelen over de juiste vorm van coopeaties, een oproep die op dit ICA congres niet misplaatst was, zo leek me. Altijd en overal coöperaties is geen oplossing voor deze wereld. Maar dat er meer aandacht voor kan zijn in situaties waar de markt niet werkt, is ook waar.  
 
 

Chinees landbouwbeleid

China is groot in bijna alles door zijn grootte, het mag dus niet verbazen dat China ook de grootste verstrekker van landbouwsubsidies is. 165 miljard dollar wordt er inmiddels aan gespendeerd, twee keer zoveel als 5 jaar geleden, en 5 keer zoveel als de VS, zo berekende de OECD en meldt the Economist (16.5.2015). Zelfvoorziening mag wat kosten, en voor veel gewassen als rijst en graan lukt dat aardig: consumptie en productie houden gelijke tred. Er zouden ook zeer forse graanvoorraden zijn die de prijzen stabiliseren, maar de omvang ervan is geheim. Alleen voor soja zie je dat de consumptie de productie inmiddels ver te boven gaat, tot vreugde van de leveranciers in Zuid-Amerika.
Toch valt het allemaal reuze mee als je het wat beter bekijkt: de subsidies (ik vraag me af of het geen PSE's zijn, dat is de mate van bescherming, geen cashflow) zijn 17% van het boereninkomen, dat is altijd nog minder dan in de OECD-landen zelf. Ofwel 2,3% van het GDP.
In dit stadium van de ontwikkeling lijkt me dat niet onlogisch, het is ook een manier van bijstand, er wordt geld overgeheveld van de rijke steden naar het armere platteland dat achterblijft in de ontwikkeling, en wat leidt tot trek van het land naar de stad.
Vanuit dat oogpunt is de Chinese staatsteun niet erg efficiënt, je zou directe inkomenstoeslagen moeten geven (liefst getest aan het inkomen).  Maar 70% van de Chinese steun is van de ergste soort: garantieprijzen die boven de marktprijs liggen bijvoorbeeld. Dat lokt overproductie uit (en grote voorraadvorming bij de overheid) uit.
Premature waarschuwing: pas op als de Chinezen in hun volgende groeifase over een jaar of 40 gaan liberaliseren.

Farmers Business Network

Interessant nieuws uit de VS: boeren zetten een software-netwerk op om data te benchmarken. En Google stopt er 15 mln dollar in. Zo melden de Amerikaanse social media deze week. Met het oog op ons werk in ICT en benchnarking in Europa leg ik maar even een paar zaken vast:
Wired framed het als een strijd van boeren tegen de multinationals. Enkele citaten: (FBN is)  a startup called Farmers Business Network, which aggregates data from farmers across the United States to help them learn from each other.

agri-data uit een etalage in Stockholm

 For $500 a year, farmers can submit their data, benchmark it against other farms nationwide, find the best seeds for their soil, and see a Consumer Reports-like review of hundreds of agricultural products, among other services, [..]  These tools have not only given him more confidence in his decision-making, but they’ve helped him cut through the often misleading claims of vendors.

De Silicon Valley blog Techcurnch meldt:  Google Ventures led the round, with help from past investors Kleiner Perkins Caufield & Byers and impact investment firm DBL. FBN has now raised nearly $28 million in venture funding, Since launching in November of last year, FBN has aggregated data from 7 million acres of farm land across 17 states, and they’re growing 30% month over month. The platform is currently able to assess the performance of 500 seeds and 16 different crops.

FBN aggregates and standardizes all of this data being collected from farms nationwide to create an analytics dashboard, which also integrates outside information like weather or regional soil conditions. By leveraging the results reported by all farms in the FBN network, farmers can make informed decisions about which agricultural products and practices will produce the highest output.

However surprising it may sound to any of us who are unfamiliar with the inner workings of a modern farm, farmers are suffering from a data overload.

Tot slot: hier de website van FBN, met een mooie video.

mijn data is jouw data - of niet

De Financial Times van gisteren had een special "the connected business". Met een artikel dat er steeds meer conflicten komen over de eigendom van data.
Het artikel meldt dat onder EU wetgeving degene die de data vastlegt in een database, de eigenaar is van die data. En dus niet degene waarover die data gaan. Dat moet eens even gecheckt want ik hoor ook dat de verschillen tussen landen groot zijn en dat er in Duitsland regelgeving zou zijn die de boer eigenaar maakt van zijn bedrijfsdata, waarbij een loonwerker die data van die boer had uit zijn werkzaamheden, deze dus beschikbaar moest maken.
De FT wijst op Ubiquitous  Commons, een concept dat in Italie is ontwikkeld (La Sapienza Un.) dat een laag software tussen de entry en de eigenlijke software (bv. Facebook) plaatst waarin de gebruiker de rechten van de ingegeven gegevens kan regelen: aan wie stel je het beschikbaar en voor wat mag het worden gebruikt ("voor wetenschap", "voor marketing" etc).
De makers melden dat een groep Italiaanse boeren onlangs enthousiast was over het concept want ze zijn "concerned that collection of crop data is being monopolised by large food groups such as Monsanto".

foto interpretatie

Vrijdag waren we op de Expo in Milaan (gaat dat zien) met de eind resultaten van het project EuroDISH. Op de terugweg zag ik in The Economist van 9 mei een mooi artikel over artificial intelligence, met dit plaatje over foto-herkenning. Wat aardig illustreert hoe we aan de slag zijn met het koppelen van food-data aan data rond bewegen en gezondheid.

(c) foto: The Economist, 9.5.2015

De Middelandse zee: bootvluchtelingen en landbouw

Bevrijdingsdag was ik in Barcelona op een conferentie van de EBRD en FAO met het Instituut for the Mediterreanean. We bediscussierden er hoe het verder moet met de landen aan de zuidkant en oostkant van de Middelandse zee. Vooral wat betreft hun landbouw. Het was aanleiding voor een blog op BoerEnBusiness.

Not all in the family

Begin deze maand blogde ik hier al over de special van The Economist over familiebedrijven. De brievenrubriek van het blad van 9 mei voegt er nog een mooi voorbeeld aan toe : het 267 jaar oude Villeroy & Bosch. Groot in luxe serviezen. Aan de beurs genoteerd en met een CEO van buiten de familie. Maar er is een ondersteunende family board, er werkt een 8e generatie familielid als directeur van een van de divisies en een domein professionals uit de familie(s?) is aan de onderneming verbonden, met name ook in merk-bouw activiteiten zoals het hosten van sessies met belangrijke klanten en dealers. Misschien nog een ideetje voor het bloembollenbedrijf van de toekomst.

En dan nog een Zweedse luistertip over familiepoblemen: Klas-Goran van Lill Babs, hier ten lande beter bekend als de Ria Valk hit uit 1961 over haar investering in een vriendje met een fabriekje in leverpastei: Hou je echt nog van mij, Rockin' Billy?" Geschreven door Stig Andersson, later manager van Abba. Zoals Vic van de Reijt in zijn geweldige CDreeks van covers al stelde: de objectieve luisteraar is geneigd de vraag met Nee te beantwoorden. En de loeiende koe die Ria aankondigde was een Nederlandse vinding.

research infrastructuur

Onderzoek kun je splitsen in een onderzoeks-infrastructuur en onderzoeksprojecten. Net zoals je de spoorwegen splitst in de Pro-Rail infrastructuur en de NS / Arriva etc treinmaatschappijen. Het eerste is meer een publieke taak dan het tweede. Vrijdag sta ik voor dat onderwerp op de Expo in Milaan.
In de voorbereiding kwam ik een aardig boekje tegen (een Newsletter noemen ze het zelf).over het onderwerp in de omgevingswetenschappen.

 Nog een Zweedse luistertip uit de tijd dat de post ook nog een overheidsmonopolie was: the Swe-Danes, een in Scandinavië populaire doo-wop groep rond Alice Babs. Ik kwam ze weer tegen in de Swedish Hall of Fame  (in het niet te versmaden ABBA-the Museum). Leuk filmpje ook. Volgens Tineke is het tijd voor koffie

E-stonia

Estland is het E-land, het gaat al jaren digitaal. En kan zich nu zelfs verplaatsen naar een andere locatie met een volledige backup / spiegelinfrastructuur. Je meet maar nooit, het land was al eerder van de kaart, tijdens de USSR.
Niet alleen de geopolitiek verklaart deze aanpak. Ook het bestuur van het land door vrij jonge mensen (al in de jaren 90), mogelijk de nabijheid van de Nokia-Finland euforie, en het feit dat het land leeg is: 1.3 mln mensen op een oppervlakte zoals Nederland. Dat maakt het lastig voorzieningen in stand te houden zonder digitale aanpak.
Een paar tips van de digitale Esten in een mooi artikel in de NRC van dit weekend:

• maak deelname verplicht ook voor oudere mensen. Net als de OV chipkaart. Ze voerden soms de in Finland mislukte technologie in, maar dan zonder vrijwilligheid.
• maak de voordelen duidelijk, schatting is dat het de Esten een week per jaar aan vrije tijd extra scheelt, je hoeft niet meer naar de stembus, om een akte, etc.
• wees eerlijk over mislukkingen in ICT en trek consequenties zoals het aftreden van een minister (dat is in Nederland met al zijn ICT-mislukkingen nog nooit gebeurd)
• Leg burgers uit dat data-integriteit veel makkelijker te realiseren is dan complete privacy. Het is niet zo erg dat je buren weten dat je bloedgroep B hebt, zolang ze het maar niet kunnen aanpassen in het systeem. Estland maak veel gebruik van de bitcoin blockchain technologie.
• Leg ook uit de het toch wat raar is dat iedereen al zijn gegevens aan Apple of Google toevertrouwd die er zaken mee kan doen, en niet aan de overheid die alleen een publiek doel heeft. ["in Nederland lijkt het zo te zijn dat de burgers Google en Apple meer vertrouwen dan de overheid - dat is toch behoorlijk irrationeel"]
• Zorg dat de burger eigenaar van zijn gegevens is en dat ook zo voelt

Luistertip uit buurland Zweden: ABBA, ook met SOS

Farm-Europe

Er is weer een nieuwe Brusselse agri-blog aan het firnament: Farm-Europe. Onder redactie van enkele oud-medewerkers van DG Agri dus kennis en kunde aanwezig. Toegevoegd aan de links links.

Fotootjes komende dagen: uit Stockholm omdat we er onlangs waren. Met ook af en toe een ouderwetse luistertip.
Om te beginnen de Zweedse Bob Dylan, hier in het Nederlands met de Nozem en de Non, uit 1966 en mocht geloof ik alleen op de zeezenders. Zijn museum in Stockholm is wijlen, maar hij is wel te zien in de Swedish Music Hall of Fame.

Gouden Jaren

1964 was het jaar waarin de Nederlandse landbouw voor het eerst over meer tractoren beschikte dan over paarden. In aantallen, de omslag in paardenkrachten lag al eerder.
Die wijsheid haal ik uit het leuke boek Gouden Jaren van Annegreet van Bergen dat ik afgelopen week las. Terecht een bestseller die bij alle gesomber over de economie eens in beeld brengt hoe onvoorstelbaar ons leven de afgelopen 50 jaar is veranderd, vooral omdat we zo rijk zijn geworden.
Zeker voor wie het heeft meegemaakt - de schrijfster blijkt uit hetzelfde cohort te zijn als ikzelf - een feest der herkenning. En een mooie economische inslag.

de politiek en de economie

Het verlies van Labour past in de interessante analyse die de Poolse intellectueel en activist Slawomir Sierakowski deze week in de NRC te berde bracht. Hij komt tot de conclusie dat de tegenstelling rechts of links niet meer van deze tijd is, omdat door de globalisering van o.a. de markten, ook de linkse partijen gedwongen zijn marktgericht, rechts beleid uit te voeren - anders zouden overheden door de markt worden afgestraft.
En dus zoekt deze socioloog het in burgerrechtorganisaties, ngo's en het culturele circuit. NGOs vindt hij best redelijk democratisch.
Het feit dat de overheid niet meer over de economie gaat, betekent in zijn ogen ook dat daarom de ethische en morele vragen (over dieren, over religie e.d.) juist de politiek worden ingetrokken.

Ik heb wat twijfels bij deze visie. Je kunt als land nog een hoop doen rond het inrichten van je belastingen, gezondheidszorg, onderwijs etc, zonder last te hebben van die kapitaalstromen. En een fors aantal mensen ziet vermoedelijk dat een overheid die meer dan de helft van de economie beslaat en zich bezig houdt met zaken die ook wel door de markt gedaan kunnen worden, wat veel van het goede is. En juist morele en ethische issues horen niet in de markt maar in de politiek, althans als ze het individu overstijgen. Maar desalniettemin een visie die interessant genoeg is om te noteren.

NRC woensdag 6 mei, 2015

Smart Plate

En nu is er ook het slimme bord. Mooi filmpje op Kickstarter over de Smart Plate, Op het internet is er ook al een discussie over of dit nu werkt of niet. Mooi voorbeeld om volgende week vrijdag aan te refereren als we op de Expo in Milaan ons project EuroDISH afsluiten en RICHFIELDS aankondigen: daar gaan we vanuit de wetenschap aan de slag met dergelijke gadgets: werken ze, en kunnen we zo meer leren van de relatie tussen voeding en (on)gezondheid ?
Voor wie er bij wil zijn: helaas we zijn al uitverkocht. Volg ons op Twitter.

afvallen in de voedingsmddelenindustrie

De voedingsmiddelenindustrie gaat afvallen, zo voorspelde The Economist vorige week in een artikel Slimming Down (2.5.2015). Een paar mooie citaten:
Äfter decades of rising sales and high popularity, makers and sellers of processed fod are under pressure, not just from comedians, but from policy makers, compaigners for "real" food and an increasingly sceptic public".
Dat geeft kansen aan start-ups die wel voorzien in wat de consument wil. Van fruit snacks tot Griekse yoghurt. En dus krijg je hetzelfde als in de ICT: die bedrijven worden na verloop van tijd door de groten opgekocht zodat ze door kunnen groeien. De groten laten hun innovatie als het ware in de markt plaats vinden door die de start-ups te laten selecteren. En bij de groten kunnen er door fusies nog heel wat kosten worden bespaard.
"Hostility from regulators, campaigners and the media; declining popularity; consolidaion and cost-cutting. Processed food sounds like it has much too learn from tobacco, an industry that has been shrinking for more than 50 years".
Beleggingsadvies van het blad: die bedrijfstak leert dat consolidatie en kostenbesparingen de winst hoog hebben gehouden en de aandelenkoersen omhoog hebben gestuwd. Lucratief kan het dus best blijven.

[lijstje:] de WB en klimaatsverandering

Sinds tijden weer eens een lijstje. 5 punten die we volgens de directeur van de Wereldbank, Jim Yong Kim, moeten doen om de klimaatsverandering voor onze kinderen niet uit de hand te laten lopen. Uit een interessant artikel in de Huffington Post:
1. Zet een prijs op CO2
2. Hou op met subsidies op fossiele brandstoffen
3. Bevorder energie-efficiency en alternatieve energiebronnen
4. Bouw steden die weinig CO2 uitstoten
5. Bevorder klimaat-slimme landbouw

Cluster bio in Flevoland: agglomeratievoordelen

De Boerderij van 29 april rapporteert over de biologische landbouw in Flevoland en constateert nieuwe groei: Het areaal zou nu in de 3 polders op bijna 10 procent liggen. De reden is vaak bedrijfseconomisch (hoger rendement per ha). Maar het blad constateert ook twee voordelen van clustervorming. Het eerste is wat economen een agglomeratie-effect noemen. Doordat er al veel bio-boeren zijn, is er al een 'biologische infrastructuur' met loonwerkers en buren met specifieke apparatuur zoals schoffelapparatuur, aangepaste uienzaaimachines, apparatuur voor ruggen-schoffelen en vaste mest uitrijden, onkruidbranders etc.
Een tweede en wat mij betreft interessantere reden is de sociologie van de innovatie: de gangbare boeren in Flevoland zijn al langer vertrouwd met de biologische landbouw en er zijn ook wel al "instituties" ontwikkeld om spanningen tussen gangbaar en bio te mitigeren: spelregels rond phytophtera bijvoorbeeld. De weg voor de omschakelaar is dus al gebaand door de voorgangers.
De Boerderij voert de gebruikelijke argumenten aan waarom Flevoland onze bio-provincie is: goede vruchtbaarheid van de jonge zeeklei en lage onkruiddruk op de jonge bodems. Die technische argumenten doen tekort aan de economische en politieke. Door de demografie (veel boeren zijn in een dorp min of meer tegelijk begonnen en dus van hetzelfde leeftijdscohort) is de grondmobiliteit lastiger: je koopt niet een perceel van 10 ha bij zoals op het oude land. als er al te koop komt, dan zijn het hele bedrijven. Dan is een omschakelingsstrategie dus eerder aantrekkelijk. En verder is er de rol van de gemeente Lelystad die in 1987 de biologische sector op de kaart zette.

doorgedraaide rozijnen

Interessante ontwikkeling in de Californische rozijnenhandel. Van tijd tot tijd zijn er rozijnen teveel. Dat heeft in 1937 geleid tot regelgeving die bepaalt dat de overheid een deel van de oogst kan vorderen, al of niet tegen betaling. Dat deel kan substantieel zijn, soms wel 30%. Zo wordt er dan productie uit de markt gehaald. Marvin Horne, een rozijnenteler uit Fresno, staat nu voor de tweede keer bij het Amerikaanse Supreme Court, in Horne v USDA.
De teler vindt dat sprake is van onteigening, en dat dan compensatie moet worden gegeven voor de waarde. De overheid vindt van niet. Hier is dus geen sprake van doordraaien (waarbij de marktwaarde wordt vergoed, die dan laag is), maar -zo heeft het Supreme Court intussen wel vastgesteld- van onteigening zonder vergoeding. Het ziet er naar uit dat de wetgeving daarmee in strijd is met de fifth amendment, die vergoeding bij onteigening verplicht. Zullen ze toch doordraaien moeten invoeren, of meteen maar overstappen op volledige marktwerking....

Uit: The Economist The Californina raisin grab - 25.4.2015

Furusato nozei

Interessant ideetje voor plattelandsbeleid: Japan kent de Furusato nozei, de thuisdorp-belasting. De Japanse inkomstenbelastingbetaler kan een deel van zijn belasting bestemmen voor een dorp naar eigen keuze. Dit dorp (furusato) is in de regel de regio waar de familie in de stad vandaan komt, maar je kunt ook kiezen voor je favoriete regio, bv. omdat je er vaak op vakantie gaat. Vorig jaar werd er op die manier $ 1.2 miljard bestemd.
Er zit wel een nadeel aan het systeem: een belangrijk deel van de inkomsten lekt weg doordat de regio's proberen met cadeautjes voor de doneerders het geld naar zich toe te trekken: er wordt voor miljoenen aan regionale producten verzonden. Soms gaat het om meer dan de helft van de inkomsten. Anderzijds is dat ook wel een mooie constructie, want ook dat geld komt de locale producenten ten goede.

Uit: The Economist 18.4.2015

Familiebedrijven

The Economist publiceerde 18 april een special report over Family Companies: to have and to hold. Interessant ook voor de theoretici over gezinsbedrijven. Een paar citaten: "They are a category of companies in their own right. They have unique advantages in the form of long term thinking and concentrated ownership. They have unique disadvantages in the form of succession problems and family feuds. And they have unique ways of dealing with these problems".
Het blad beveelt de onderzokers aan om wat romans te lezen: Jane Austin's Pride and Prejudice over hoe de huwelijksmarkt werkt in deze kringen. En Thomas Mann's Buddenbrooks oer het verlies van de ondernemersgeest over de generaties. Families hebben tal van strategien om hier mee om te gaan, zo blijkt.