decentralisatie plattelandsbeleid

Een mooi experiment uit Finland. Daar zette een collega de computer aan met gedetailleerde gegevens over de economien van diverse regio's (zgn. social accounting matrices).
Ze koos een regio waar landbouw en de voedselindustrie zeer belangrijk zijn, en een regio waar die sectoren niet zo'n grote betekenis hebben. Vervolgens investeerde ze (in het model) in de regio's overheidsgeld in de vorm van forse investeringssubsidies, en keek wat er gebeurde.
Beide regio's werden er beter van in termen van regionaal inkomen. Als de investeringssubsidies werden gegeven voor traditionele investeringen als stallenbouw en machines, dan bleef er meer geld in de regio hangen dan wanneer de investeringen naar moderne technologie als ICT ging. Daarvan eindigde een groter deel in de stad. Logisch want de bouwvakkers wonen in de regio, de softwareboys en glasvezelkabelaars in de stad. Wel leek het te leiden tot een diverser productenaanbod uit de landbouw en voedingsmiddelenindustrie.

Ook interessant is de doorrekening van een verschuiving van inkomenssubsidies voor de landbouw (Pijler 1 in het jargon) naar subsidies voor diversificatie van het bedrijf (pijler 2, hoewel de auteur die termen niet gebruikt). Dat pakt zoals te verwachten valt ook verschillend uit. Alleen in de regio waar landbouw minder belangrijk is, was het effect op het regionaal inkomen positief. In de regio waar landbouw belangrijk is, daalde het regionaal inkomen: de landbouwproductie nam er door af, en daarmee het export inkomen. Die daling werd niet goedgemaakt door de wat hogere verkopen van gediversificeerde producten en diensten in de eigen regio. Met andere woorden daar waar de landbouw sterk is, is de landbouw ook het meest efficiente kanaal als je het regionaal inkomen met subsidies wil opkrikken. Haal je in die landbouw subsidies weg, dan maak je dat niet goed met subsidies voor huisverkoop, zorglandbouw, natuur, fietspaden of wat dan ook.

Tot slot kun je natuurlijk ook de agrarische ondersteuning vervangen door regionale investeringssubsidies. Dat is gunstig, ook als je de agrarische subsidies met eenzelfde bedrag verlaagt. Althans voor de regio, die is in beide gevallen beter af. Maar binnen die regio profiteren vooral de steden, terwijl de agrarische gezinnen natuurlijk inleveren.

Al met al lijkt me dit een bewijs dat je vooral de regio zelf moet laten kiezen hoe ze hun menu invullen. Dan krijg je efficienter besteed geld.

N. Hyytia: Farm diversification and regional investments: efficient instruments for the CAP rural development targets in rural regions of Finland? in ERAE 41[2] april 2014