De consument als wereldverbeteraar

De NRC van dit weekend brengt een essay van Evgeny Morozov (Stanford, auteur van een boek met de intrigerende titel The Net Delusion: the dark side of internet freedom) die zich daarin afvraagt of de consument met zijn keuzes de productie en samenleving duurzamer kan maken, en welke rol de smart phones en Google glasses daar dan in kunnen spelen.
Het inzicht tot nu toe is dat meer informatieverstrekking tot ethischer consumptie zal leiden. De andere is dat de keuze tot ethischer consumptie vooral wordt bepaald door overwegingen van sociale status - en het dus belangrijk is dat een ander je aankoop of consumptie ziet.Beide helpen de apps: je kunt de duurzaamheid van een product opzoeken en je aankoop/consumptie delen in de hoop op 'likes'.
Morozov bespreekt een nieuw paper uit de American Journal of Economics and Sociology (zonder titel en (Canadese) auteurs te vermelden) dat gewag doet van een experiment met studenten. Die kregen 20 dollar met als opdracht om een pak koffie te kopen: standaard a 5 dollar of fair trade a 7 dollar. Het wisselgeld mochten ze houden.
Op basis van twee "behandelingen" (zoals wij wetenschappers dat noemen) werden er 4 groepen studenten gevormd: aankoop in stilte versus aankoop samen met de groep en elkaar informeren wat je koopt en wel of niet eerst een 3 minuten filmpje kijken met informate over de verschrikkingen in de gangbare en oplossingen van de fair trade productie.
64% kocht de fair trade koffie maar het het bleek voor die beslissing niet veel uit te maken hoe ze behandeld waren in het experiment, noch wat hun inkomen was. Het enige dat wel uitmaakte is de vooraf gemeten kennis die men voor het experiment al had over nationale en mondiale politieke thema's, ook op andere terreinen als broeikasgassen, ontwikkelingsbeleid, nationale politiek en fair trade.
Conclusie: langdurige informatievoorziening en opleiding / -voeding is nodig om beelden bij te stellen en gedrag te veranderen. Of in ieder geval complexere apps met meer content dan een paar kreten op de Google Glass bril of de barcode-reader van de smart phone.