Cooperaties in Parijs

de techniek staat voor niets, ik schrijf en upload deze blog uit de Thalys, op weg naar huis na een studie-seminar over cooperaties in Parijs. Leuk om weer eens in La Defense te zijn.
Ik mocht er over ons Europese project een key note geven en zelf leerde ik wat van een aantal Franse presentaties, ondanks mijn imperfecte frans. Zo kregen we uit de suiker en de granen mooie voorbeelden voorgeschoteld over cooperaties die hun internal governance in verband met groei hebben aangepast en steeds meer een hybride karakter krijgen met kapitaal van anderen dan de boeren.
Dat maakt het artikel relevant dat ik op de heenweg las in de laatste Boerenbusiness waar een groffe schatting was gemaakt van de waarde van een aantal nederlandse cooperaties en wat ze zouden opbrengen bij een bod van een multinational. Waarbij de auteurs zelf al kanttekeningen maakten dat ze smokkelden met Vion en Aviko want dat zijn geen cooperaties in de definitie van user-owned, user-controlled en user-benefitting. Op zijn best kun je zeggen dat ze in boerenhanden zijn.
Waarmee dat vermoedelijk de gemakkelijkst te verkopen bedrijven zouden zijn, als er bijvoorbeeld een consolidatieslag in de bedrijfstak plaats vindt. Dan kun je inderdaad cashen. Bij echte cooperaties is dat lastiger en ook minder gebruikelijk. Hoewel de structuur waarin de cooperatieve vereniging wordt gescheiden van de onderneming het wel makkelijker maakt, zo constateerde ik ook in Parijs.
Maar veel voorbeelden zijn er niet. Het meest voorkomende model is nog dat een cooperatie een deel, of zich geheel naar de beurs brengt (Ierse zuivelcooperaties, het Duitse Baywa, het Duitse Sudzucker  [maar dat is volgens sommigen geen cooperatie omdat het zich niet bij de cooperatie-organisaties die de auditing doen, heeft aangesloten en maar deels in handen is van producentenorganisaties] en het Finse HkScan (een slachterij).
De grootste reden zou wel eens kunnen zijn dat de multinationals helemaal niet geinteresserd zijn omdat de marges in de eerste transformatie van ruwe grondstoffen naar producten helemaal niet zo profijtelijk is. De marges zijn laag. Je ziet zelfs dat sommige cooperaties private ondernemingen die er mee op willen houden maar opkopen zodat boeren een afzetkanaal behouden. Dat zag je bij bij CSM in de Nederlandse suiker en vanmiddag leerden we dat in Frankrijk er ook weer een privaat suikerbedrijf mee opgehouden is en de boel over heeft gedaan aan een cooperatie. Waarmee de waarde van de huidige cooperaties dus niet te hoog moet worden ingeschat, want veel kopers lijken er niet te zijn.