Foute Champginons

 Dat de belangenorganisaties een controlerende functie hebben op de retail (en soms meer dan de wetgever) is duidelijk. Waarbij onze verontwaardiging selectief is (maar dat is hij via de wetgeving ook). Inmiddels is het zo ver dat de producenten van "eerlijke producten" en hun keurmerken openlijk de hulp inroepen van actiegroepen / belangenorganisaties en de retail om de eisen te verhogen.
Een mooi voorbeeld daarvan trof ik bij thuiskomst van vakantie aan in de NRC van 9 augustus die bericht dat een van de grote champignonbedrijven van dit land verdacht wordt van verkeerde arbeidspraktijken. Bart Jan Krouwel, voorzitter van Fair Produce NL, een keurmerk stichting, haalt schattingen aan dat 70% van het volume geoogst wordt via ongepaste arbeidsconstructies.  En vooral grote jongens dus, want het zou om 25% van de bedrijven gaan.
Krouwel: "als supermarkten ook op dit gebied een organisatie als Wakker Dier in hun nek hadden, zouden ze de urgentie wel voelen. Hoewel: het aaibaarheidsgehalte van een plofkip is hoger dan dat van anonieme Polen. Bij uitbuiting van Oost-Europeanen denken de meeste mensen: het zal wel. Of ze weten het eenvoudig weg niet".

Zweedse bessen
Vrijwel tegelijkertijd komt ook the Economist met de aanbeveling om het fair trade logo maar te verbreden van de eerlijke producten uit ontwikkelingslanden naar producten die onder normale productieomstandigheden in Europa, in dit geval in het bijzonder Zweden, zijn geproduceerd. Het is een suggestie van Polarica, een grote Zweedse producent van (ingevroren) blauwe bessen. Het blad vindt het wel ironisch dat juist Zweden, een van de meest werknemersvriendelijke landen ter wereld, in deze situatie is geraakt.
Aanleiding is de bessenoogst. Daarvoor worden o.a. 5700 mensen uit Thailand ingevlogen op een tijdelijk visum. De Zweedse vakbond vindt het "moderne slavernij". Visas worden in principe alleen verleend als een bedrijf voor huisvesting en een minimum loon zorgt. Maar daar wordt omheen gewerkt. Is het niet met Thais, dan met Bulgaren, die geen visum nodig hebben.
Op de achtergrond speelt dat de bessen door iedereen geplukt mogen worden, ook op prive-land. Ze zijn naar oude gewoonte vrij en van iedereen. Public access to a common pool good. Daarmee kun je moeilijk de eigenaren van de bessen aanspreken. Maar de vraag naar bessen is enorm gestegen, niet in de laatste plaats uit het alternatieve circuit vanwege de gezondheid ervan, dus velen willen (laten) plukken.
Dit jaar heeft een magere oogst. Met als gevolg dat sommige Thais niet uit de kosten komen van vliegticket, eten en huisvesting. De Bulgaren zitten in hetzelfde schuitje en de ambassade zet repatriering op.

NRC 9.8.2012: Foute champignons in de supermarkt.
Economist 4.8.2012: Berrypickers Unite - foreign workers in Sweden