de economie van de Edammer

De Vereniging Oud Edam heeft de geschiedenis van de Edammer kaas uit laten zoeken, zo las ik in de NRC (9 juli). Die begint rond 1400. De eerste vraag is dan: waarom in Edam en waarom deze bollekes?
Het eerste antwoord wordt gezocht in de veengebieden. Die leverde minder vette melk dan de klei in bijvoorbeeld Friesland, en dat gaf minder bederfelijke kaas, die beter was voor de export.
In de 19e eeuw zou de concurrentie op de klei de rood gekleurde Edammer met afgeroomde melk gaan namaken, met als gevolg klachten van klanten over de slechte kwaliteit van de Edammer. Zodat er in 1906 kaascontrolestations kwamen.
Overigens leverden de Purmer en Beemster (kleipolders) ook al Edammer. Het NRC verhaal vermeldt het niet maar we weten uit de geschiedenis van de fokkerij dat ook daar de melk wat minder vet was, vanwege de nadruk op consumptiemelk voor de steden. De vette melk was beter voor boter.
De vraag of de bolvorm is onbeantwoord gebleven, misschien was het om de concurrentie met de grote, platte Goudse aan te gaan via een handiger formaat. De rode buitenkant was een sterk afkooksel van spaanders van fernambukhout en wordt nu over de hele wereld industrieel geimiteerd in parafine-coating.

Marc Angelo: Hoe de Edammer de wereld veroverde, Uniepers