trade offs tussen health en wealth

Tot slot van de Denver reeks nog wat aantekeningen over onderzoek naar de keuze van voedingsmiddelen door consumenten. Een paar papers keken naar het effect van belastingen op suikerhoudende frisdranken. Met verschillende resultaten. Die dranken worden vooral gebruikt door gezinnen met hogere inkomens, maar die zijn vreemd genoeg ook wat prijsgevoeliger. Natuurlijk is er ook de nodige substitutie tussen dranken: als de ene duurder wordt, neemt men de andere. Volgens 1 paper zou een 20% omzetbelasting overgewicht terugbrengen van 67% naar 63% van de bevolking, vooral ook omdat veel mensen net rond die grens van wel/niet overgewicht schommelen.

De belasting zou meer dan 5 miljard dollar per jaar opleveren, waarbij de lagere inkomensgroepen wel 1 dollar meer per jaar betalen dan de rijkere (19 resp 20 dollar per gezin per jaar). Dit onderzoek is overigens sterk gebaseerd op de thuisconsumptie die maar de helft is van het totaal, de rest is out of home. Waar nog laag hangend fruit is zoals een Duitse hoogleraar zei: hou eerst maar eens op met die gratis refill policy in restaurants.

Een tweede paper in deze sessie kwam tot veel lagere effecten en wees erop dat de consumptie na 2000 al sterk is gedaald, en die van geflest water sterk is toegenomen.

Ook een britse studie keek naar deze trade off tussen health and wealth. Ook in het VK eten armere gezinnen ongezonder en worden dus meer getroffen door een belasting. Maar zo stelden de auteurs, dat is wat je wilt. En probeer het niet tegelijkertijd te compenseren door het geld te besteden aan een subsidie op groenten en fruit, want daar wordt het herverdelingseffect nog schever van: het zijn vooral de rijkere gezinnen die daar van profiteren.

Tot slot de interessante vraag of een verbod op softdrinks op school (wat in de VS hier en daar gebeurt) leidt tot compensatie thuis. Betrokken onderzoekers hadden het probleem uitgebreid onderzocht, door ook te kijken naar TV reclame (expenditure en exposure), die overigens niet toenemen na een ban op schoolsoftdrinks, en mogelijk ook weersomstandigheden. Bij het schatten van effecten is een compleet model erg belangrijk. Ze vergeleken ook gebieden met en zonder ban en gezinnen met en zonder schoolgaande kinderen. Op geen enkele wijze werd er een bewijs gevonden dat er thuis gecompenseerd wordt bij een verbod op softdrinks op school. Overigens bleek in de discussie dat er ook met framing van de keuzesituatie al heel wat bereikt kan worden en dus een wettelijk verbod wel een heel sterke maatregel is.

Tot zover de berichtgeving uit Denver. Alle papers van de conferentie zijn gratis te downloaden uit de zoekmachine AgEcon Search.