Intellectuele stijlen als regime

Wetenschappers uit verschillende landen hebben verschillende stijlen van denken en wetenschapsfilosofie. Dat idee van verschillende regimes in de intellectuele stijl werd eerder deze week door Stefan Kuhlmann uiteengezet in zijn toespraak bij de doop van het Transitieboek van Schot, Rotmans en Grin.
Hij citeert Johan Galtung, die zo'n dertig jaar geleden vier stijlen karakteriseerde. De Teutonische stijl die uitgaat van een paradigma, een piramide van concepten waaruit nieuwe inzichten moeten worden afgeleid. Liefst nog met een contradictie zoals Marx' arbeid en kaptiaal. Een Gedankennotwendigkeit met als typische vraag: Wie konnen Sie das ableiten?

De Saxonische stijl heeft niets met zo'n pyramide. Liever laags bij de grond theoretiseren met hypotheses afgeleid uit de praktijk. Typische vraag: how do you operationlalise and document this?
De Gallische stijl is dialectisch: men neme twee op het eerste gezicht onverzoenbare posities in de theorie en met fraai taal gebruik probeer je die kloof te overbruggen. Peut-on dire a bon francais?
In de Nipponische stijl (Japan was hot, dertig jaar geleden) gaat het om de solidariteit tussen de wetenschappers die bij elkaar gehouden wordt door gevestigde namen. Waarbij men zich richt op empirische hypothesen. Typische vraag: who is your master?
En wij Nederlanders? Volgens Galtung zijn wij onder de invloed van de eerste drie -simply too much. Zie hier de link naar de tekst van Kuhlmann