Zeeuwse nachten

Hiernaast een kaartje dat ik woensdagavond liet zien op een lezing voor de ZLTO in Heinkenszand. Na eerst verteld te hebben dat de Zeeuwen zich 's nachts anders gedragen dan hun buren: ze doen het licht erbij uit. Op dit kaartje, dat de nachtelijke verlichting vanuit de ruimte weergeeft, is de Zuidwestelijke delta nog een groen blauw vlekje, ingebed in de Randstad (niks geen groen donker hart), Brabant en de Vlaamse ruit.
Geen wonder dat de mensen in en rond de steden, waar het geld zit, denken aan ruimte en natuur, als ze aan het Zuidwesten denken. De kunst is dus om daar geld uit te slaan.
Het was een genoegelijke avond. Met een pakket zwartebessen specialiteiten (een lokale specialiteit) keerde ik laat in de avond in het donker huiswaarts. Maar niet na eerst nog gediscussieerd te hebben over schaalvergroting. Ik had het aangeprezen als een van de strategieen, zij het voor de happy few, naast diversificaties en pluri-activite: werken buiten het bedrijf.
Een aantal mensen vond daarvoor de grond te duur. Voor 95% van de boeren is dat ook zo. Maar er zijn er toch een paar die over geld beschikken, uit de familie, uit een loonwerkbedrijf, of omdat ze ergens mooi zijn uitgekocht. Die maken op zijn best voor dat geld 4% nominaal rendement, na aftrek van inflatie vaak maar een reeel rendement van 2%. (zo stelde ook de hoofdredacteur van een bekend beleggingsblad nog deze week).
Als je van mening bent dat grond waardevast is of zelfs door stijging van waarde al 2% stijgt, hoef je dus nauwelijks een grondrendement door iets te telen. Maar stel dat je 2% eist. Bij een grondprijs van 50.000 euro is dat 1000 euro per jaar. Nauwelijks meer dan de pacht. Iemand die al 60 ha heeft en onder die omstandigheden er 20 bij kan kopen die hij met bestaande machines en arbeid kan doen, en heel goede opbrengsten heeft, houdt daar gemiddeld meer dan 1000 euro aan over. Voor weinigen weggelegd dus, maar niet irrationeel. En dan laat ik de belastingeffecten nog maar buiten beschouwing, die zeker voor mensen die zijn uitgekocht ook fors bijdragen aan de biedprijs.

Het kaartje heeft als bron: Credit: P. Cinzano (University of Padova and ISTIL), F. Falchi (University of Padova), C. D. Elvidge (NOAA National Geophysical Data Center, Boulder). Copyright 2001 ISTIL, Thiene. Reproduced from www.savethenight.eu.