Concentratie brengt voordelen

De laatste decennia zijn economische geografen anders gaan denken over de plekken van productie, handel en ontwikkeling. Een analyse die gebaseerd is op twee elementen. De eerste is dat grote markten (zoals in NW Europa) buitengewoon aantrekkelijk zijn voor bedrijven omdat ze er op grote schaal (economies of scale) kunnen produceren. Lagere kosten en meer winst per eenheid dus. Dat trekt ook weer toeleveranciers aan, of die kunnen uitbreiden. Daarmee ontstaan er gespecialiseerde arbeidsmarkten.

Ten tweede trekken die grote markten dus ook weer nieuwe bedrijven en migranten aan, waardoor er een zichzelf versterkend effect ontstaat. Nabijheid (proximity) is dan erg belangrijk.
Daarmee is er een onderscheid tot het klassieke evenwichtsdenken: als daar een gebied achterblijft qua inkomens en lonen, zal het op een zeker moment bedrijvigheid gaan aantrekken. Hoe verder je achterligt, hoe sneller je bij kunt komen. In bovenstaande nieuwe economische geografie is de conclusie: hoe verder je achterligt, hoe lastiger het wordt, vooral als het niet om miljoenenmarkten gaat. Daar is migratie vooral de oplossing.

Sommigen denken dat het belang van nabijheid door de ICT minder sterk wordt: the world is flat. Maar dat is vooralsnog even discutabel als het papierloze kantoor. De meeste (mobiele) telefoongesprekken vinden plaats tussen mensen die elkaar ook regelmatig ontmoeten. Het brengt het WDR 2009 tot drie stellingen:

• Concentratie is de regel


• Convergentie is het doel


• Integratie is het antwoord
  

Zie Worldbank: WDR 2009. box 0.4.