systeem dynamica

De wereld is complex en systeem dynamica is een techniek om er een beetje greep op te krijgen. Ontwikkeld door Jay Forrester in de jaren 50 werd de methodiek vooral bekend via het rapport van de Club van Rome. Het figureert ook in Peter Senge's Fifth Discipline, de bijbel van de procesmensen en lerende organisatie-aanhangers.
Juist de complexiteit op wereldniveau van de vraagstukken rond energie-water-voedsel maken volgens mij het aantrekkelijk weer eens zo'n model te ontwikkelen om onze mental maps te expliciteren en de klokken gelijk te zetten.
Vandaar dat ik een al wat ouder boek van Jac Vennix (Nijmegen) las over toepassen van systeem dynamica in groepsleer processen. Hij prijst de methodiek aan voor een punt dat Meadows et al voor de Club van Rome misschien toch onderschat hebben: het belang van feed back loops (terugkoppelingsmechanismen): als de olie opraakt en duur wordt gaan we investeren in zonneenergie of aardwarmte.

feed back
Uit tal van onderzoek blijkt dat mensen het erg lastig vinden om feed back loops te zien. Vennix citeert een boek van Richardson dat ik maar eens op de lijst van nog te lezen boeken zet: uit een overzicht van het feed back denken door de geschiedenis heen blijken met name de grote sociale wetenschappers feedback-denkers te zijn en de grote sociale theorien zijn feed back theorien.
Zie hier blijkbaar het geheim van een goede econoom.

agenten
En een recente ontwikkeling in dit vakgebied lijkt het koppelen van de systeem dynamica aan zgn. agent-modellen waarin je in software agenten (een soort avatars) programmeert met een bepaald gedrag en met elkaar laat interacteren. Zo simuleer je wat er zou kunnen gebeuren.

Jac. A.M. Vennix: Group model builiding - facilitating team learning using system dynamicsm, Wiley, Chicester UK, 1996 (reprint 2001)
G.P. Richardson: Feedback thought in Social Science and Systems Theory, Philadelphia, University of Pennsylvania Press, 1991
J. Duggen Equation-based policy optimization for agent-oriented system dynamics models. In: System Dynamics Review vol. 24-1, spring 2008