complex en erger

In een artikel van mijn Wageningse collega Jim Woodhill in The Broker, een blad van het ministerie van buitenlandse zaken over het omstreden onderwerp ontwikkelingssamenwerking, kwam ik een interessante figuur tegen over hoe je problemen kunt indelen. De versimpelde figuur hiernaast komt uit de Wiki en gaat terug op oa. de Harvard Business Review van een jaar geleden, zo begrijp ik.

De indeling is een kwadrant van simpel versus ingewikkeld en een overzichtelijke resp. wanorderlijke context. In het geval van simpel is er een duidelijke oorzaak gevolg relatie en moet je de feiten vooral op een rijtje zetten (categorize). Wordt het gecompliseerd dan is de oorzaak gevolg relatie niet zo simpel en vaak zijn er tijdsvertragingen of duiken de gevolgen op andere plekken op. Analyseren voor je besluit is dan een goed idee.

Wordt het complex dan kun je de effecten vaak pas achteraf begrijpen en is proefsgewijs (kleine schaal) testen geen gek idee. Wordt het chaotisch dan zijn oorzaak en gevolg niet te begrijpen, ook niet achteraf. Doe dan maar wat je het beste lijkt (en dat lijkt me dan vooral het proberen de situtatie in een van de andere hokjes te drijven).