Experimenteren met kennissystemen

Er is een interessant experiment gaande tussen Nederland en Denemarken: wie heeft het best zijn agrarische kennisstructuur veranderd? Over een jaar of twintig zullen we het effect kunnen meten, maar nu is het nog even gissen. Zoals vanmiddag in Wageningen gebeurde onder de borrel van een seminar over dit onderwerp.

De afgelopen jaren hebben verschillende Europese landen gemeend te moeten ingrijpen in de organisatie van hun landbouwkennissysteem. Daarvoor worden tal van redenen aangevoerd, die nog wel eens nader op hun meritis mogen worden bekeken. In Nederland zijn de instituten voor toegepast onderzoek onder 1 bestuur met de landbouwuniversiteit gebracht: het Wageningen UR model, met daarbinnen weer varianten over de wijze en mate van integratie.

De Denen zijn nog een stapje verder gegaan, die hebben niet alleen instituten en universiteiten geintegreerd, maar de nieuwe faculteiten ook in andere (niet-landbouw) universiteiten geschoven. Ik leerde dat de agri-business daartegen was, die hadden liever 1 centrum gehad zoals in Wageningen in plaats van minimaal drie.

De Fransen, zo vertelde een spreker van het Franse ministerie, twijfelen momenteel tussen beide modellen, waarbij het bedrijfsleven (in tegenstelling tot het Deense) wel wat voelt voor regionale inbedding: het land is groter en het bedrijfsleven relatief kleinschalig.

Als je denkt dat je krachtige landbouwwetenschap als zelfstandige bron van kennis (zonder nuttige interne concurrentie) moet hebben, dan kies je voor het Wageningse model, als de poort tot de kennis vooral de basiswetenschappen als biologie of ICT zijn, dan is de Deense integratie met die andere faculteiten een belangrijk argument.

In werkelijkheid zou het wel eens vooral politieke economie kunnen zijn (de Deen wees op de geslonken kracht van hun ministerie van landbouw t.o.v. het ministerie van technologie en op de angst van onderzoekers met zijn allen in een te grote club zonder aansluiting met de rest terecht te komen). Over twintig jaar kunnen we wellicht meten waar de concurrentiekracht het best verbeterd is: bij de Denen omdat ze zo dicht bij de biologie en de ICT zitten of in Nederland omdat we zo duidelijk in de sector zijn ingebed. En voor de Fransen is te hopen dat ze tegen die tijd de reorganisatie achter de rug hebben.

De foto is de poort van de kathedraal van Sevilla in Mudejar stijl, speciaal ter overdenking voor Geert W.