De health check discussie

We zullen koningin Beatrix eens op haar wenken bedienen, ze wil meer discussie over Europa, zo zei ze vandaag. En de Raad voor het Landelijk Gebied constateerde afgelopen weken in zijn advies Publieke belangen centraal dat de discussie over het landbouwbeleid maar door weinigen wordt gevoerd.

In dat advies heeft de vakgroep Bestuurskunde van Wageningen allerlei 'configuraties' ontdekt van groepen mensen die vooral met elkaar praten want ze delen zo lekker dezelfde normen. Ik hoor dan zo te zien tot de normatief-ideologische configuratie en dan ook nog van de liberale variant. Wetenschappers zijn in die groep oververtegenwoordigd, ze neigen naar afschaffen van het GLB, liberaliseren, realiseren van open markt en zien geen reden te betalen voor maatschappelijke taken van boeren, omdat ze die taken nauwelijks zien. Maar dat wist de lezer al.

Het is een leuk en boeiend advies. Maar om vanuit die persoonlijke en deels politieke opvatting nog maar een puntje van commentaar te geven: de adagium 'de vervuiler betaalt' is niet in de tekst terug te vinden. Ergens wordt zelfs gepleit voor subsidies om minder het milieu te vervuilen.

Het idee dat we naar targetting van de uitgaven moeten, lijkt me prima: betalen voor positieve waarden (externalities) zoals landschap. Ik vroeg me bij lezing af wat er eigenlijk zou gebeuren als je die taak bij gemeentes en regio's neer legt, met publicatieplicht en financiering uit eigen middelen. Het zou me niet verbazen dat die vanuit hun beperkte middelen en goede kennis van locale behoeften de subsidies zo vaststellen dat het gevaar van concurrentievervalsing niet zo groot is. En wie zich benadeeld voelt, kan zich op de staatssteuntoets beroepen. En daarmee wordt het beleid simpeler en bij de mensen gebracht: besteden we ons geld aan wat meer bomen in de straat, een speelpleintje of een wandelpad langs de akker of onderhoud aan de knotwilgen langs het weiland. Waarom zou je de bomen in de straat door de deelgemeente Alexander laten doen en de knotwilgen door de Europese Commissie of het EU Parlement (wat weten ze in Estland of Italie van mijn knotwilgen?)

En verder moet er nagedacht worden over fiscale aspecten: van de 10.000 euro die wij krijgen gaat meer dan de helft weer terug naar de belastingen. Dat is eigenlijk toch raar rondpompen van geld. In plaats van een aftopping zou je beter kunnen laten bekijken wie er een inkomenstoeslag nodig heeft.

Ik zie uit naar reacties van andere configuraties. Doe het voor de Koningin.