Live Earth vandaag. Het kost wat CO2 emissie, maar dan heb je ook wat. Economie hoogleraar Jan Pen placht in de jaren zeventig te zeggen dat de wereld pas duurzaam zou worden als iedereen in zijn vrije tijd zelf piano ging spelen, in plaats van afreizen naar New York om Bon Jovi te zien, of naar Californie voor de zon.Volgens Al Gore (the man who used for a while to be the next president of the US en die ik overigens sinds zijn film zeer respecteer op dit thema) gaat het om een gezamenlijk bewustwordingsproces dat het thema klimaatsverandering verder op de kaart moet zetten. Social Learning.
Social Learning is de laatste jaren in het kader van de grote veranderingen in de wereld in de mode als wetenschapsthema. Hoe leren mensen gezamenlijk met veranderingen om te gaan, hoe geven ze er betekenis aan, hoe ontwerpen ze weer nieuwe organisatievormen die beter passen in de nieuwe wereld. Het vakgebied (als je het zo al mag noemen) is nog in een pril stadium.
Economen gaan er meestal maar vanuit dat dit soort leerprocessen vanzelf ontstaan wanneer het nodig is, maar dat is misschien wat kort door de bocht. Het lijkt zinvol te weten wanneer je concerten organiseert, wanneer je onderhandelt, wanneer je reflecteert en hoe je een systeem-orientatie bereikt.
Er is net een wetenschappelijk boek over uit, vanuit ons eigen Wageningen. Ik was getroffen door de openingsquote, een citaat van Donella Meadows (inderdaad: die van het rapport van de Club van Rome, Limits to the growth) die in 2005 schreef:
"Let's face it, the universe is messy. It is nonlinear, turbulent, and chaotic. It is dynamic. It spends its time in transient behaviour. On its way to somewhere else, not in mathematically neat equilibrium. It self-organizes and evolves. It creates diversity, not uniformity. That's what makes the world interesting, that's what makes it beautiful, and that's what makes it work."
Arjen. E.J. Wals (ed): Social learning towwards a sustainable world. Wageningen Acadamic Publishers, 2007
Donella Meadows: Dancing with systems in: M. Stone and Z. Barlow, eds.: Ecological Literacy: Educating our Children for a Sustainable World, San Francisco, Sierra Club Books, 2005.
De eigen foto is van koraalvissen op het Groot Barrier Rif, met uitsterven bedreigt, gemaakt op een niet-klimaat neutrale reis naar Australie.
Al Gore heeft het voor elkaar gekregen dat het klimaatprobleem op de kaart staat. Heel veel mensen zijn zich nu bewust van de problematiek. Nu moet er alleen actie volgen. Het schiet biet veel op als potici zeggen bijvoorbeeld goed te zijn voor het milieu omdat ze de kraan dichtdraaien tijdens het tandenpoetsen. Er moet meer gebeuren. Bijvoorbeeld minder vlees eten, omdat er heel veel CO2 vrijkomt bij de productie van een kilo vlees. Groenten kopen die in Nederland zijn verbouwd in niet in kassen. Fair trade chocla rijst, koffie, tropisch fruit etc kopen in plaats van de gewone varianten, omdat fair trade voeding en kleding milieuvriendelijke wordt geproduceerd dan de gewone varinaten. Bovendien is dit een gelijkwaardige manier van omgaan met de boer: hij levert een kwalitatief goed product en hij krijgt een look waarvan hij ook de dokter en de school van z'n kinderen kan betalen.
BeantwoordenVerwijderenVeel mensen kunnen nog heel wat energie besparen door geen wasdroger te gebruiken, minder autoritjes, korter douchen, minder vliegen etc.