boer en belasting

Belasting betalen is voor velen geen favoriete bezigheid. Als je naar de internationale statistieken kijkt slagen boeren er overigens wonderwel in de belastingontvanger te ontlopen. Vorige week waren we op Wye College bijeen om de stand van zaken in de wetenschap te taxeren. Die is nog niet ver, we beperken ons nog vooral tot overzichten van de wetgeving en de boervriendelijkheid ervan. Kwantitatieve gegevens zijn er al veel minder en modellen waarin het gedrag van ondernemers op dit vlak goed is gemodelleerd of op zijn minst in andere beslissingen is meegenomen, heb ik niet gezien.

Belastingen kun je instellen omdat de overheid geld moet hebben of om het gedrag van mensen te veranderen. Op het laatste punt lijken we vaak weinig effectief. Een voorbeeld was indertijd de verhoging van het BTW tarief op bestrijdingsmiddelen, met als gevolg dat velen een BTW boekhouding gingen voeren en het tarief dus nul werd en de effecten op de winkelprijs van aardappelen verwaarloosbaar. Vooral de accountantskantoren profiteerden van de BTW aangifte. Overigens zijn er in het verleden wel voorbeelden geweest van effectieve belastingen: de WIR bijvoorbeeld die investeringen sterk stimuleerde. Maar dat kostte dan ook wat.

.

Fluid farm structures

Een van de Engelse inleiders in Wye legde nog eens uit dat bedrijfsstructuren tegenwoordig erg flexibel en moeilijk waar te nemen zijn: het is niet meer 1 locatie met 1 bedrijf en 1 gezin. En hoe meer je in de statistieken of de wetgeving de structuur 'hard' verklaard, hoe sneller ze voor je ogen verdwijnt. Zo bevoordeelt de Engelse wetgeving een bedrijfsvorm van eigendom en zelf doen, met als gevolg dat er daarbinnen allerlei samenwerkingsvormen en contracten ontstaan om toch de schaalvoordelen te behalen.

Wetenschappers zouden graag minder energie willen zien op belasting-management. De wereld is welvarender bij een brede heffingsbasis voor belastingen met weinig uitzonderingen en een lage marginale belastingvoet. Zodat ons gedrag zoweinig mogelijk door belastingen wordt ingegeven en dicht blijft bij wat we zelf echt willen.

Verliezers daarvan zijn iedereen die zich met belastingen bezig houden, inclusief de betrokken wetenschappers. Die kunnen dan nog nuttiger dingen gaan doen.

.

foto: rupsen in Oranjezon. Foto Johan Looman