GLB Hervorming en risico - I

Ondernemen is risico nemen. Komende dagen wordt het tijd om hier eens stil te staan bij de vraag of onder het nieuwe landbouwbeleid (waarin de staatssteun verschuift van hoge prijzen voor producten naar een jaarlijkse uitbetaling van een bedrag aan subsidie) de risico's voor boeren nu toe of afnemen. We deden dat in september in een EU project aan de Universiteit van Bonn, en nu ik door omstandigheden mede-eigenaar van een boerenbedrijfje ben geworden, zet ik dat ook voor mezelf nog eens op een rijtje.

Zodra er over een onderwerp een politieke discussie ontstaat, neemt de onzekerheid toe. Hoe zal de toekomst van de subsidies eruit zien, zullen gedane investeringen nog rendement opleveren, zijn nieuwe zinvol. Heb ik als bedrijf meer baat bij een subsidie gebaseerd op een historische grondslag, of profiteer ik juist van een plat bedrag (flat rate) per ha.
Om dit soort beleidsrisico's gaat het me hier overigens niet. Stel dat het nieuwe stelsel vast staat (bv. een historische grondslag waar Nederland voor gekozen heeft), brengt dan mijn huidige bedrijfsopzet meer schommelingen in mijn inkomen (want zo meten economen in de regel risico) met zich mee?
Op het eerste gezicht zou je wellicht zeggen dat de risico's afnemen. Immers als je vroeger een slechte oogst had, bijvoorbeeld door droogte, dan had je minder producten en bij een vaste, gesubsidieerde prijs kreeg je dus minder inkomsten en minder subsidie. Dat laatste zelfs als dat bedrag aan subsidie per kg vast staat, en niet is gedefinieerd als het verschil tussen de garantieprijs en de lagere marktprijs (want dan daalt de subsidiecomponent ook: door de lagere oogst stijgt de marktprijs).
Bij een vaste betaling die aan het begin van het jaar al vast staat is een deel van je inkomen dus al zeker. Voor melkveehouders in de toekomst misschien wel 50% van hun inkomen. Risico neemt dus af.
Maar de werkelijkheid is veel gecompliceerder - dat zien we komende dagen.

Op de eigen foto een van de gebouwen van de Universiteit Bonn