zichtverpakkingen en kuddegedrag

Wie schrijft of blogt zou ook graag een woord aan de taal toevoegen. Normaal alleen weggelegd voor de Maarten Toonders, Wim T. Schippers' en Van Kooten & de Bies van deze wereld, maar in deze blog ga ik ook een kansje wagen: zichtverpakkingen - let op dat woord.

Ik zat vandaag een groot deel van de dag een rapport over consumentenonderzoek te editen. Binnenkort kan ik je uitleggen over welk onderwerp, maar daar gaat het nu even niet om. Waar het wel om gaat is dat het voor het analyseren van het gedrag van ons als consument in de supermarkt ook van belang is hoe vaak we met een product in de supermarkt worden geconfronteerd. Dat kun je uitdrukken in strekkende (vierkante) meters: 40 cm voor de Blue Band, 1 meter voor de kratten Heineken of de luiers. Maar ons gedrag wordt minstens zoveel gestuurd door het aantal verpakkingen dat we tegelijk zien van de Blueband of de kratten Heineken. In vaktaal het aantal facings. Een goed Nederlands woord heeft de grachtengordel naar verluid nog niet gevonden, dus ik stel aantal zichtverpakkingen voor. Vrij naar zichtlocaties.

Dat brengt me bij kuddegedrag, dat nu ook in de supermarkt uitgebuit kan worden. We kenden al het fenomeen dat we voor het vlees of brood naar achterin de supermarkt moeten lopen, dan zien we meer zichtverpakkingen en kopen we meer. En de repen chocola bij de kassa voor als je in de rij staat en zin in wat krijgt (weinig zichtverpakkingen maar wel langdurig in beeld op het verveel-moment). Of de dure produkten op ooghoogte en verse baklucht in de supermarkt doen ook verkopen.

Op het internet is inmiddels ontdekt dat verkopen doen verkopen: als je aangeeft dat een boek of cd al 10.123 keer is verkocht, verkoopt het beter: 'dat moet wel goed zijn'. De kracht van sociale invloed. Dat wordt nu in Amerika ook toegepast in supermarkten: als je voorbij de produkten loopt kan men nu informatie geven over de produkten die het meest verkocht worden (sommigen pakten al iets van het produkt met de meeste zichtverpakkingen): de twijfelende consument koopt dan het "goede" produkt - dat is het product dat anderen ook kopen.

Tekst geinspireerd op artikel over verkooppsychologie in Economist 11 november 2006