globalisering is de trend!

Globalisering is alles, en het tegendeel ervan. Dat is de these van Thomas Friedman. Ik herlas zijn nog immer actuele, uit 2000 daterende 'The Lexus and the olive tree: understanding globalisation. In het Nederlands vrij matig vertaald als Het Gouden Keurslijf.
Met de val van de Berlijnse muur in 1989 is niet alleen een eindd gekomen aan een rivaliteit tussen twee politieke en economische systemen, maar is ook duidelijk geworden dat de krachten van de economie op veel vlakken uiteindelijk sterker zijn dan die van de politiek. De belangrijkste krachten zijn te symboliseren door de Lexus of de PC en de Olijfboom. Persoonlijk prefereer ik de PC boven de Lexus. De experimenten met andere economische systemen, inclusief het communisme, hebben de kapitalistische economie als winnaar in het genereren van welvaart opgeleverd. Die welvaart heeft geleid to mogelijkheden voor ontplooiing en individualisering, die met de PC en internet nieuwe dimensies krijgt. De kennis van de welvaart in het Oostblok heeft bijgedragen aan de val van de muur. Globalisering was het gevolg. Met de PC zelf als beste voorbeeld: chipsontwerpen worden vernieuwd in Californie, machines voor chipsfabrieken gebouwd in Eindhoven, de fabrieken zelf staan in Taiwan, waarvan de producten in Ierland in PCs worden gezet om vanuit een call centrum in Amsterdam verkocht te worden aan Zwitserse banken, waar ze worden ingezet om electronisch geldstromen van Oslo via de beurs van Londen naar Mumbay te sluizen. Zijn de locale omstandigheden een tijdje wat minder gunstig dan kan elk van de genoemde plekken worden ingewisseld voor een andere.
Het tegendeel ervan is de kracht van de oude onverplaatsbare olijfboom. De plek die mensen thuis noemen, die staat voor de locale cultuur, de wijze van werken, de religie, zaken die zekerheid lijken te verschaffen. Maar voor de overheid die in essentie alleen iets over dat geografische territorium heeft te zeggen. De olijfboom is ook de plek waar mensen aan vast grijpen die in de globaliseringsprocessen in de knel komen, die niet zo mobiel zijn dat ze hun eigen overheid kunnen kiezen of die al in armoede leefden.
De PC en de olijfboom hebben hun pendant in voedsel en groen. De globaliserende ketens die bloemen in Nairobi en Naaldwijk produceren en via Aalsmeer naar Atlanta leveren. Ketens die sterk aan schaalvergroting doen. De Nederlandse consument die nu ook elke week een ander type kaas kan eten en kan betalen. Maar die daar soms ook een locale betekenis bij wil. Romedu uit Limburg. Of die eisen stelt aan de productiewijze uit ethische of gezondheidsoverwegingen. En die soms meer behoefte heeft aan locale natuur en recreatie dan aan een productielandschap.

Op de foto een vliegtuig van Cathay Pacific in Cairns, eerder dit jaar. Eigen opname