nederlandse multifunctionaliteit / semigratie

Twee leuke bijeenkomsten vandaag. Vanmiddag zaten we op de bloemenveiling Aalsmeer bijeen om te praten over semigratie. Ik blogde daar al eerder over. In andere sectoren heet het Foreign Direct Investment (FDI) of offshoring, maar de agrarische sector heeft dankzij een Alterra project daar nu een leuke eigen naam voor, die al een begrip is. Een transitie is in ieder geval voltooid: als je vroeger aan de verkeerde kant van de Aalsmeerderweg woonde kon je geen lid worden van de veiling Bloemenlust. Later gold dat voor mensen van de andere kant van het Noordzeekanaal resp. de Middelandse Zee. Dat was in de tijd dat er ook nog discussie was of je buiten het Westland wel goed groente kon telen [jaren 80] en of de voorlichting wel boeren over de grens (betaald) mocht adviseren [jaren 90]. Nu zijn de ketens echt wereldwijd en heeft de veiling 130 buitenlandse leden (en niet alleen Nederlanders in den vreemde). De rest van de bevindingen komt t.z.t. wel in een nieuw Alterra rapport.
Vanochtend spraken we in Wageningen over multifunctionele landbouw: het idee dat een landbouwbedrijf niet alleen voedsel (en bloemen) produceert, maar ook andere producten en vooral diensten kan voortbrengen. Interessant is de internationale kant van dat vraagstuk: het is een begrip dat vooral in het buitenland en in het kader van het landbouwbeleid is opgekomen. Sommige critici zien er vooral rentseeking gedrag in, waarin de sector onder het motto van leegloop van het platteland probeert de subsidiestroom van een nieuwe onderbouwing te voorzien. Anderen zien het wat positiever en wijzen bijvoorbeeld op ervaringen met onderhoud van ski-gebieden en toerisme in de Alpen. Nederland is vooral een produktieland waar leegloop van het platteland nauwelijks bestaat en zeker niet door het verdwijnen van landbouw komt. Dat associeer je dus met specialisatie, niet met multi-functionaliteit. Maar wellicht dat er op het vlak van de vercommercialisering van die nieuwe functies (zorg, recreatie) in de peri-urbane landbouw toch iets bijzonders aan Europa te melden valt. Nieuwe arrangementen met zorgverzekeraars, projectontwikkelaars e.d. zouden we dan in de etalage moeten zetten.