Tot de weinig belichte motoren van de Nederlandse landbouw behoren de gelden die vanuit de stad via de projectontwikkelaars de landbouw instromen. De vraag naar bouwgrond leidt tot hoge grondprijzen en wie dat geluk ten deel valt, kan elders schaalvergroting realiseren. Het is de vraag of dit mechanisme nog lang bestaat. De cijferende Planbureaus CPB, MNP en RPB hebben scenarios voor 2040 doorgerekend en komen tot de conclusie dat in drie van de vier scenario’s er na 2020 geen noemenswaardige extra ruimte in Nederland meer nodig is voor bedrijfsterreinen en woningen. Er is dan een afnemende bevolkinsggroei en de beroepsbevolking wordt kleiner. Zeker buiten de Randstad. Alleen in een scenario met veel immigratie waarbij de bevolking nog met een paar miljoen toeneemt, zal de grondontrekking fors doorzetten. Wie belang heeft bij blijvende hoge grondprijzen, moet dus voor immigratie kiezen.
Verder kun je op basis hiervan speculeren of schaalvergroting van bedrijven in de landbouw straks makkelijker wordt omdat grondprijzen dalen – de grondmarkt wordt dan normaler en het is dan niet alleen meer weggelegd voor wie wordt uitgekocht. Mogelijk gaat de schaalvergroting dan sneller want meer ondernemers kunnen meedoen en kopen voor een miljoen euros meer ha’s. Verder zou het gering groeiende, tot onder bepaalde omstandigheden zelfs dalende arbeidsaanbod wel eens voor een nog grotere ontrekking van arbeid aan de landbouw kunnen zorgen (elders is arbeid schaars), met dus ook schaalvergroting, automatisering en mechanisatie als gevolg. Ook wie kleinschalige romantische landbouw wil, kiest dus voor een globalisatie scenario met veel immigratie.
Zou er nog een partij te vinden zijn die daar voor is?
L.H.J.M. Janssen, V.R. Okker en J. Schuur: Welvaart en Leefomgeving – een scenariostudie voor Nederland in 2040. CPB, MNP en RPB - 2006
Geen opmerkingen:
Een reactie posten