Noten kraken: opportunity cost van arbeid leidt tot specialisatie

Tijd voor de walnotenoogst. We hebben er veel dit jaar, maar ze zijn wat aan de kleine kant. Blij toe, want vorig jaar sloeg een bladvirus ziekte toe met als gevolg al vroeg een kale boom en geen noten. En de vrees dat we boom om zouden moeten zagen.

Laten we ook nog even een economische noot kraken. Op de bijeenkomst waarover ik gisteren al blogde vertelde een jonge boer dat hij recent besloten had te trouwen, de ouderlijke boerderij over te nemen en te stoppen met de kaasmakerij. Dat speet hem duidelijk - dat er na generaties geen kaas gemaakt meer zou worden.
Zijn moeder was er bij haar trouwen nog ingestapt en had haar baan in een manufacturenwinkel opgezegd. Zo kon ze werk en kinderen combineren. Zijn kersverse echtgenote is verloskundige en heeft een eigen praktijk. Dat brengt meer op dan kaasmaken, dus geen kaas meer op deze boerderij.

Economen zien hier een paar dingen. Allereerst dat er een rationele keuze gemaakt wordt op basis van de (netto) opbrengst per uur. En die is in het eigen beroep hoger. Dat komt steeds meer voor omdat mensen hoger opgeleide banen hebben dan vroeger, of meer in hun werk (in dit geval een eigen praktijk) hebben geinvesteerd. Dat maakt van type werk veranderen minder aantrekkelijk. Verder kan een rol spelen dat je ook niet makkelijk terug kunt, en niet alleen voor de liefde maar ook voor werk en inkomen afhankelijk wordt van je huwelijk. Ook boerenhuwelijken houden niet als vroeger per definitie stand en dus gaat switchen ook gepaard met risico's. En tot slot is de reistijd tot het werk buiten de boerderij afgenomen: met de auto is de verloskundige waarschijnlijk sneller (en mogelijk relatief goedkoper) bij haar klanten dan haar schoonmoeder bij de manufacturenzaak. Een hoop redenen voor specialisatie dus, zo verdwijnt het gemengde bedrijf.

Economen vinden dit overigens geen echt probleem. De hogere opleiding en hogere verdiensten per uur betekenen meer welvaart. En als er een tekort aan boerenkaas komt, gaat de prijs wel omhoog zodat de echtgenote alsnog de switch maakt of in een andere, vergelijkbare situatie er voor kaasmaken wordt gekozen. In het jargon: product- en arbeidsmarkt komen vanzelf weer in evenwicht.

de foto haalde ik van www.treklens.com en is gemaakt door Didier Schaeken