Sicco Mansholt - architect van het Europese landbouwbeleid en Europa. Hij stond eerder centraal in het voortreffelijke boek De Graanrepubliek van Frank Westerman. En nu is er een biografie van Johan van Merrienboer. Ik kreeg het boek gisteren van C. & P. en het gaat mee op vakantie.
Het maandblad SPIL had een interview met de biograaf en daar leerde ik al vast een paar dingen uit. Zo kijkt Max Kohnstamm, ook zo'n Nederlandse EEG architect, genuanceerd aan tegen de kosten van het landbouwbeleid, omdat het nodig was om Duitsland weer een plaats in Europa te geven en tot duurzame vrede te komen. Op de vraag of dat niet veel geld heeft gekost, antwoordde Kohnstamm in 2003: 'Ja, maar niet meer dan een paar dagen oorlog".
En verder lag achter het beruchte structuurplan van Mansholt zijn grote ideaal om te komen tot een gezonde boerenstand in een industriele samenleving. Daarvoor was een sanering nodig. Die situatie lijkt weinig veranderd, maar momenteel lijkt het natuurlijker te gaan omdat boerenzoons vrijwillig voor andere sectoren kiezen. De fysieke en cognitieve afstand tussen platteland en andere delen van de samenleving is veel kleiner geworden. In economische termen: de arbeidsmarkt werkt beter.
Daarmee zie je nu wellicht een indirect mechanisme werken dat Mansholt zelf eerder toepaste bij zijn prijspolitiek: toen hij de klus van de politieke integratie in Brussel op zich nam en zag dat in Nederland en Belgie 1 op de 10 mensen in de landbouw werkte, tegen 1 op de 3 in Italie, pleitten velen voor het snel gelijk trekken van die structuren, via structuurbeleid. Mansholt koos ervoor dat slechts indirect te doen via marktintegratie. Gemeenschappelijke prijzen en markten leiden tot minder macht in de lidstaten en meer in Brussel zodat politieke integratie beter werd gediend.
Uiteindelijk bleek via de marktintegratie, de structuren (versneld) te worden gelijk getrokken. Vele kleine Italiener, zusammen aus Napoli, vertrokken alsnog naar Belgie en Duitsland en verruilden de paar olijfbomen voor de mijnen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten