Lijstje: Bellen blazen

Hoge grondstofprijzen, dalende aandelen - het roept de vraag op hoe het mogelijk is dat beleggers gedurende een langere periode een 'te hoge' waarde toekennen aan aandelen of grondstoffen en door te kopen meewerken aan een verdere stijging. Onder de titel 'Bellen blazen' geeft Frans Tempelaar in het Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, editie april 2006, een lijstje gedragskenmerken die volgens de 'behavioral finance' dit kunnen verklaren:

• we oordelen vaak op basis van (vermeende) patronen (heuristics) zodat we geneigd zijn toekomstverwachtingen te baseren op gepercipieerde patronen uit het recente verleden
• daar komt bij deat we geneigd zijn patronen te zien, ook als zijn die er in werkelijkheid niet; we houden nu eenmaal niet van toeval (randomness) en zoeken naar representativiteit.
• zelfoverschatting door we een te positief beeld hebben van onze eigen capaciteiten. Daarbij is er een confirmation bias: goede resultaten uit het verleden worden toegeschreven aan de eigen bekwaamheid, slechte resultaten aan pech of falen van anderen
• overmatig optimisme: we hebben een te rooskleurig beeld van de verwachtingen in de toekomst
• we vermijden toekomstige spijt (regret avoidance) en zijn daarmee zijn we bang om toekomstige koersstijgingen mis te lopen
• het house money effect, ontleend aan het casino, zorgt dat als er winst is behaald, de risico-bereidheid toeneemt. Gevoelsmatig is niet meer het eigen geld in geding, maar gewonnen geld 'van het huis'.
• Kuddegedrag (herding) treedt op omdat we ons laten leiden door het gedrag dat we bij anderen waarnemen, niet op basis van eigen analyse.
• Er is een neiging tot conservatisme (voortkomend uit de heuristiek anchoring and adjustment) die er toe leidt dat we een al gevestigd oordeel (zoals een waargenomen patroon) moeilijk aanpassen. Het duur tussen een poosje voor nieuwe afwijkende informatie effect heeft.