voorspellende economen

Economists don't forecast because they know - they forecast because they're asked. Een mooi aforisme van J.K. Galbraith (dat The Economist van 2 januari boven water haalde)

kersen eten

Kersen ontlenen hun naam aan het Romeinse cerasus. En dat komt weer van een plaats in Klein Azie, het huidige Giresun. Dat ligt aan de Zwarte Zee, in het huidige Turkije, niet ver van landbrug naar Georgie (een van de biodiversiteits-hotspots van de wereld) en heette in het oud-Grieks Choerades ook wel Kerasous of Cerasus.  Waarmee we van kersen dus meer weten dan van luzerne, want waarom dat naar de Zwitserse stand heet, is onbekend.

aardappeleters

Het onvolprezen boekje Food and Feasting in Art, waaruit ik dezer dagen citeer, heeft per groentesoort een aantal bijpassende schilderijen. Ik ga ze niet allemaal behandelen. Maar de aardappel mag niet onvermeld blijven. Ze werden pas populair in de 19e eeuw, als voedsel voor het armoedige volk. Dat wisten we al uit Nuenen.
Dat het na de introductie in Europa in de tweede helft van de 16e eeuw niet zo lukte kwam onder andere door de giftigheid van de plant en zijn bovengrondse vruchten. Vergiftigingen waren er aan de lopende band. De voedselschaarste na de 30jarige oorlog hielp de Duitsers in de 17e eeuw over de streep. Vervolgens was er de 7-jarige oorlog waarin de scheikundige Antoine Parmentier krijgsgevangene was van de Pruisen, en aan de aardappelen raakte. Bij terugkomst overtuigde hij Lodewijk XVI en zo verscheen de aardappel in het begin van de 18e eeuw ook bij de chefs van Versaille op het menu. De doorbraak kwam in 1793 toen de Commune van Parijs alle luxe tuinen vorderde voor de aardappelteelt.

vegetarisch anno 1781

Wie denkt dat het vegetarisme van jonge datum is, heeft het mis. Zo stuitte ik op een verwijzing naar een publicatie uit 1781 die een vegetarisch dieet presenteert als een alternatief regime zonder vlees. Ene Vincenzo Corrado publiceerde toen Del cibo pitagorico.

Brood en boter

 
Pieter de Hoogh schilderde Een vrouw die brood met boter voor een jongen klaar maakt. In zo'n typerend Hollands interieurtje met lichtinval an de straat. In 1660 en nu hangt het in het Getty museum in Californië.
De Romeinen vonden boter iets voor barbaarse volken, zij gebruikten olie, zo las ik in Food and Feasting in Art. Maar in de Noordelijke Europese landen lag dat anders.

We doen er een luistertip bij: een mooi filmpje uit 1964 van de Newbeats met het onvergetelijke Bread and Butter.

Stilleven met Brie

In 1863 schilderde Francois Bonvin dit werkje "Stilleven met Brie" en nu hangt het in het fraaie Parijse museum Orsay. Kaas was de houdbare en verhandelbare vorm van melk en was populair omdat het tijdens de vastentijd niet verboden was. Zo meldt het fraaie kunstboekje Food and Feasting in Art, waar ik vorig jaar ook al eens wat voedselschilderijen uit toonde. Ik vond de tijd om weer eens wat in het boek te bladeren, dus komende week laat ik je even meelezen.

internationaal agrarisch recht

Onlangs kreeg ik het Handboek Agriculture Law in handen. Een uitgave uit 2015 van Thomson Reuters onder redactie van Jan Holthuis.
Het is mijn vakgebied niet, maar het lijkt me een handig naslagwerk voor mensen die iets willen weten van agrarisch recht in een land waar men zaken wil gaan doen. Gaat over zaken als grondeigendom, voedselwetgeving, landbouwbeleid en vooral veel over IPR op genetisch materiaal. Cooperatiewetgeving komt zijdelings aan de orde waar het gaat om investeren in (specifieke) rechtsvormen.
Met bijna 600 pagina's is het al een kloek werk. Toch is de landenkeuze uit de optiek van Nederlandse export en foreign direct investment wel voor aanvulling vatbaar. In de EU worden alleen Nederland, België, Italië, Hongarije, VK en Duitsland behandeld. Niet bijvoorbeeld Frankrijk, Spanje of Polen om eens wat landen te noemen waar Nederlanders actief zijn. Zimbabwe haalde het boek wel, lijkt me ook verstandig om je daar goed in te verdiepen voor je er geld in steekt, Zuid Afrika, Kenia, Tanzania en Ethiopië ontbreken echter, terwijl dat toch landen zijn met een behoorlijke foreign direct investment, waaronder in veredelingsactiviteiten.
Het handboek is vooral beschrijvend, het is geen poging om verschillen te analyseren of verklaren. Maar voor de praktijk is dat ook niet nodig, die willen weten hoe het zit. Dit overzicht helpt.

nieuwe olie

Data is de nieuwe olie. Daar valt iets voor te zeggen. De vorige industriële revolutie liep op olie, van auto tot plastics en chemicaliën. De nieuwe loopt op data. Of daarmee ook de meeste toegevoegde waarde aan data wordt gekoppeld is de vraag, in de vorige cyclus is er ook veel geld verdiend zonder meteen in olie te handelen. Zelfs wegenbouwers profiteerden. Maar inderdaad, oliemaatschappijen en Saudi Arabië kwamen goed weg.
Alle reden dus om het boekje van Arent van 't Spijker "The New Oil - using innovative business models to turn data into profit" uit 2014 nog maar eens te lezen. Ik raad u aan dat ook te doen.
Van 't Spijker onderscheidt verschillende business modellen om aan data te verdienen:

• basic data sales
• product innovatie
• commodity swap
• value chain integration
• value net creation

Met vervolgens vier belangrijke principes of mechanismes:

• reciprocity
• flow control
• scalability
• platforms

En tot slot wat behartigenswaardige woorden over omgaan met privacy en over het managen van zulke Data Driven Strategies.

boerenroots

Cor van Zadelhoff (makelaar). Gerco Schroder (springruiter), Bob Crebas (Marktplaats.nl en meer), Cees Helder (Parkheuvel's 3 Michelin sterren), Jan Liessen (bischop), Peter Feijtel (CEO Acoon-avm), Jaap van Duijn (Robeco), Ton Heerts (FNV), Jaap Buijs (Palingsoud manager), Marianne Timmer (schaatser), Gerrit de Bruijne (Farm Frites) en Peter Peters (Un. Maastricht). Twaalf namen van bekende Nederlanders - hoewel ik me goed kan voorstellen dat u ze niet allemaal kent.
Wat ze gemeen hebben is dat ze geinterviewd zijn voor een boekje dat DCA uitgaf bij het 10jarig bestaan in november: BoerenInBussines: Succesvolle Nederlanders over hun boerenroots. En dat is dus het tweede wat ze gemeen hebben: ze groeiden op op een boerderij. Waar ze met genegenheid op terugkijken, En nagaan hoe het hun karakter en werk heeft beïnvloed. En de meesten hebben ook nog wel een mening over hoe het beter kan in de landbouw. rond milieu en natuur, of over het leegstaand agrarisch onroerend goed. Mooi boekje dus.

Boer in het nieuws

Landbouw blijft een deel van de nationale identiteit, ook al suggereert Tracy Metz in de NRC van vanavond dat het uit het land aan het verdwijnen is. Ze deed dat vandaag in een mooi stuk over de fototentoonstelling over het boerenleven in het Fotomuseum in Den Haag: Avonturen van het landleven, tot maart.
En of dat niet genoeg is berichtte het NOS journaal uitgebreid over de diefstal van boerenkaas. Dat is alleen verklaarbaar uit de identiteit van dit land en de rol van kaas, niet uit de omvang van de schade. Diefstal zou een gevolg zijn van illegale export naar Rusland door Oost-Europese bendes, zo wordt gesuggereerd. Blijkbaar moest de NRC er aan te pas komen om te achterhalen dat dit op 6 plekken is gebeurd, de registratiesystemen van de politie kennen nog geen algoritme om zulke trends te spotten, zo bleek uit het artikel.

personalised food

en in datzelfde VORK (zie de blogpost hieronder) nog een mooi artikel over personlised nutrition van Gaston Remmers. Mooie argumenten voor ons Richfields project. Hoofdredacteur Joost van Kasteren meldt in dat verband ook een recent artikel in Cell: David Zeevi et al. Cell 163 -1079-1094) waaruit blijkt dat er enorme individuele verschillen zijn in de manier waarop ons lichaam reageert op voedingsmiddelen. Zo groot, dat je kunt twijfelen aan het nut van algemene adviezen.

Vork

Net voor de kerst viel de laatste VORK van 2015 in de bus. In de herfst-editie schreef ik een stuk waarin ik uitlegde dat prijzen er zijn om signalen te geven en te prikkelen, niet zo zeer om kosten te vergoeden. Het resoneert in dit nummer nog wat na. Een intro bij artkelen van Sieta Keimpema en Reinout Burgers refereert eraan. En de laatste schreef ook een artikel over de dilemma's tussen extra Nederlandse dierwelzijnregels, schaalvergroting (waar regels aan bijdragen) en export-strategie. Daar werd ik voor geinterviewd. Het artikel tendeert naar de heersende mening dat het wel een tandje lager kan met de regels. Evenwichtiger was wellicht geweest om nog iemand ter linkerzijde te interviewen, maar het is een opinieblad, dus een beetje framen mag.